GECEKONDU KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Amaç ve Kapsam:
Madde 1- Bu Yönetmelik 20/7/1966 tarih ve 775 sayılı Gecekondu Kanununun 36'ncı maddesi gereğince hazırlanmıştır.
Madde 2- Gecekondu Kanununun 8, 14, 15, 25, 26, 27, 28, 31, 32 ve 33'üncü maddeleriyle ilgili hususlar hakkında bu Yönetmelik esasları uygulanır. Bu Yönetmelikte bulunmayan hususlar 775 sayılı Kanun esaslarına uygun olarak Bakanlıkça alınacak olurlar veya alâkalı kuruluşlarla müştereken hazırlanacak protokollerle tesbit edilir.
BİRİNCİ BÖLÜM
Yardımlar İle İlgili İdari ve Mali Esaslar
Belediyelere Yapılacak Yardımlar:
Madde 3- Belediyeler tarafından Gecekondu Kanununun 13'üncü maddesi gereğince yapılacak hizmetlerin daha iyi yapılmasını sağlamak maksadıyla Bayındırlık ve İskan Bakanlığı emrinde kanunun 14'üncü maddesine dayanılarak teşkil edilen fon’dan aşağıdaki esaslar dahilinde yardım yapılır.
a- Belediyeler, her yılın en geç Haziran ayı başına kadar, bir yıl sonraya ait yatırım proje ve programlarını, bu program içinde belediye bütçelerinden ve kanunun 12'inci maddesine göre teşkil edilen fon’dan karşılayacakları miktar yanında Bakanlık fonundan talep ettikleri miktarı ve hangi iş için talep ettiklerini belirtmek suretiyle Bayındırlık ve İskan Bakanlığına tevdi ederler, belediyeler her proje için talep edecekleri yardımların cins, süre, şekil ve şartlarını da bu programlarında belirtirler.
b- Bakanlık bu talepleri toplar ve kendi fonunun imkânları nispetinde belediyelere tahsis edeceği yardım miktarını tâyin ve malî yıl başını takip eden bir ay içinde tebliğ eder.
c- Bakanlık belediyelere yapacağı yardımı 4 taksitle belediye fonlarına aktarır.
d- Belediyeler her taksitin harcandığına dair belgeleri Bakanlığa ibraz ve onaylattırmadıkça müteakip taksit aktarılmaz.
e- Bakanlık malî yılın 6'ncı ayı sonuna kadar 2'nci taksidi alamayan belediyelerin yardım tahsislerini bir sonraki yıl göz önüne almak kaydı ile iptal ve talebi tamamen karşılanmamış olup da yatırımlarını zamanında yapan belediyelere aktarmak yetkisine sahiptir.
Şahıslara Yapılacak Yardımlar:
Madde 4- Gecekondu Kanununa göre şahıslara yapılacak yardımlar:
a.Arsa tahsisi,
b.Gecekondu fonundan kredi tahsisi,
c.Aynî yardım,
d.Teknik yardım ve diğer kolaylıklar,
e.Konut yardımıdır.
Yardımların Genel Şartları
Madde 5- Bu yardımlardan faydalanacak kimselerin:
a- Yoksul veya dar gelirli olmaları,
b- Kendisinin veya eşinin veya ergin olmayan çocuğunun herhangi bir belediye sınırı içinde ev yapmaya müsait arsa veya herhangi bir yerde bir ev veya apartmanın ayrı bir dairesine karşılık olan payına sahip bulunmaması şarttır.
Yoksul veya Dar Gelirli Olmak:
Madde 6- Bir ailenin yoksul veya dar gelirli sayılabilmesi için toplam aile gelirinin:
a- İki kişilik aileler için aylık net gelirin 400,- TL.sının,
b- İkiden fazla nüfuslu aileler için, diğer aile fertlerinin her biri için 100,-TL. ilâvesi ile bulunacak miktarın üstünde olmaması şarttır,
Yukarıda yer alan fıkralardaki aile fertleri değimi ile: Aile reisi, eşi, ergin olmayan çocukların ve kanunen bakmakla yükümlü olduğu kimselerin sayısı kastedilmektedir.
Aile geliri de bu kimselerin gelirlerinin toplamıdır.
Arsaların Dağıtıma Hazır Hale Getirilmesi:
Madde 7- Belediyeler, Gecekondu Kanununun 3, 4 ve 5'inci maddelerine istinaden kanunun amaçlarına uygun olarak kullanılmak üzere uhdelerine geçen arsalardan kanunun 7'nci maddesine göre konut yapımına tahsis edilenlerini bu Yönetmelik esaslarına uygun olarak parsellenmiş, Yönetmeliğin 59'uncu maddesi gereğince yapılan, Bakanlık onayından sonra tapu dairelerinde gerekli işlemleri yaptırarak tahsise hazır hale getirirler. Belediyeler dağıtıma tabi tutulacak bu arsalar üzerinde inşa edilecek konutların tip projelerini hazırlayarak maliyet bedellerini tesbit ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığına tasdik ettirmekle ve yapılacak inşaatın su ihtiyacını karşılayacak tesisat ve ana yollarını stablize olarak yapmakla görevlidir.
Tapu daireleri, birinci fıkrada sözü edilen işlere ait belediyelerden kendilerine intikal edecek işlemleri öncelik ve kısa bir süre içinde bitirirler.
Belediyeler hazırladıkları bu arsaların mahalli ihtiyaç ve şartlara göre bir kısmını gecekondu yapımını önlemek maksadıyla Yönetmeliğin 9'uncu maddesinin c fıkrasının 2'nci bendinde bahsedilen konutsuz vatandaşlara tahsis etmek üzere Bayındırlık ve İskan Bakanlığının onayını almak şartıyla ayırır.
Kıymetli Arsaların Kiraya Verilmesi Satılması:
Madde 8- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Belediyeler, Gecekondu Kanununun 3, 4 ve 5'inci maddelerine istinaden Kanun amaçlarına uygun olarak kullanılmak üzere uhdelerine geçen arsalardan kanunun 7'nci maddesine göre konut yapımı maksadıyla ayrılanları bu Yönetmeliğin 59'uncu maddesine göre Bakanlık Onayından sonra tapu dairelerinde gerekli işlemleri yaptırarak tahsise hazır hale getirirler. Belediyeler dağıtıma tabi tutulacak bu arsalar üzerinde inşa edilecek konutların tip projelerini ve keşiflerini hazırlayarak Bakanlığa tasdik ettirmekle ve yapılacak inşaatın su ihtiyacını karşılayacak tesisat ve ana yollarını stablize olarak yapmakla görevlidir.
Tapu daireleri, birinci fıkrada sözü edilen işlere ait belediyelerden kendilerine intikal edecek işlemleri öncelikle ve kısa bir süre içinde bitirirler.
Belediyeler, tahsise hazır hale getirdikleri bu arsaların bir kısmını Mahalli ihtiyaç ve şartlara göre gecekondu yapımını önlemek maksadıyla, Yönetmeliğin 9'uncu maddesinin c fıkrasında bahsedilen konutsuz vatandaşlara tahsis etmek üzere Bakanlığın onayını almak şartıyla ayırırlar.
Arsa Bedellerinin Tesbitinde:
Tahsis veya satış yılındaki imar görmemiş ve boş arazi durumuna ait olmak üzere arazi emsal bedeli; yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, okul, mabet ve benzeri hizmetlere ayrılan saha kaybı; harita, plan, aplikasyon, yol, kaldırım, kanalizasyon ve su, elektrik gibi kamu hizmet ve tesislerinin satış yılındaki resmi birim fiyatlara göre tesbit edilecek bedeli dikkate alınarak hesaplanacak arsa bedelinden az olmamak kaydiyle, Valilikçe komisyon marifetiyle belirlenip Bakanlıkça onanacak emsal bedel esastır. Valilikçe bedel belirlemesine başlamadan önce Belediye’nin bu bedelin tayinine dair varsa hesapları ve görüşü alınır.
Arazi emsal bedelinin tayininde emlâk vergisi beyanına esas Maliye Bakanlığınca yayımlanan asgari değerler ile Toptan Eşya Fiyatları Genel İndeksindeki artış veya düşüşler, alım satım değerleri, Kamulaştırma Kanunu kıymet takdiri esasları göz önünde tutulur.
Bakanlık, Valilikçe tesbit edilecek emsal bedeli aynen, arttırarak veya azaltarak onaylayabileceği gibi arsa bedeli tesbit edilmiş ve onanmış olanlarda sonraki yıllarda yapılacak arsa tahsis ve satışları için fiyatlardaki genel artışlar veya azalmalar göz önünde bulundurularak onanlı bedeli değiştirebilir. Bakanlıkça hibe şeklinde bilfiil yapılan veya yaptırılan kamu hizmetleri veya bu maksatla Belediyelere yapılan yardımlar dolayısıyla, bu hizmetler için hesaplanan bedel, yardım miktarı kadar düşürülebilir.
Arsa Tahsisi Şartları:
Madde 9- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Gecekondu Kanununun 7'nci maddesine göre önleme bölgelerinde konut yapımına tahsis edilmiş olan arsalar, bu Yönetmeliğin 5'inci maddesinde belirtilen şartları haiz olanlar arasında öncelik sırasına göre:
a) Gecekonduların ıslah veya tasfiyesi sebebiyle açıkta kalacak kiracı veya ev sahiplerine, başka şart aranmaksızın:
1- Yıllık icra programına alınmış olanlara,
2- İkinci ve daha sonraki yıllarda icra programlarına alınacak olanlara, tahsis olunur.
b) Islah bölgesinde bulunan diğer yapı sahiplerinden yapısının tasfiyesini isteyenlerle, belediyelerce kabul edilen ıslah bölgeleri dışında kalmış olan gecekondu sahiplerine talepleri halinde, verilen müddet içinde projesine göre nüve konutunu yapacağını ve konutunu yaptıktan sonra eski yapısını yıkacağını taahhüt edenlere arsa tahsis edilir.
c) Konutsuz vatandaşların; tahsisin yapılacağı belediye sınırları içinde devamlı ikamet etmesi halinde, belediyece konutsuz vatandaşlar için ayrılmış ve Bakanlıkça onanmış veya Bakanlıkça bu maksat için ayrılmış olan arsalar Yönetmeliğin 7'nci maddesinde öngörülen esaslara göre tahsis edilir veya satılır.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarına, Kamu konutu (lojman) yapımı maksadıyla kullanmak kaydıyla yukarıdaki öncelik sıralamasına bakılmaksızın arsa tahsisi veya satışı yapılabilir.
İlân:
Madde 10- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Belediyeler, tahsise hazır hale getirilmiş arsaların yerini, tahsis şartlarını ve müracaat süresini mahalli gazetelerle birer hafta ara ile üç defa ilân eder. Ayrıca diğer vasıtalarla da mahallinde halka duyuru yapılır.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarına arsa tahsis veya satışı için ilân mecburiyeti yoktur.
Müracaat:
Madde 11- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Bu Yönetmeliğin 8'inci maddesine göre tahsise hazır hale getirilmiş olan arsalardan yararlanmak isteyenler, yapılan ilanı müteakip belirtilen gün ve süre içerisinde Bakanlığa veya Belediyelere örneğini Bakanlık örgütü ve Belediyelerden alacakları beyannameyi ( Örnek 1) doldurarak müracaat ederler. İstekliler, durumlarına göre aşağıda a, b ve c fıkralarından birinde belirtilen belgeleri dilekçelerine eklemeye mecburdurlar:
a) Gecekonduların ıslah ve tasfiyesi sebebiyle açıkta kalacakların ekleyecekleri belgeler:
1- Aile fertlerine ait nüfus kağıtlarının suretleri,
2- Aile fertlerinin gelir durumunu bildiren varsa işlerinden alınmış, yoksa kendisi tarafından imzalanmış bir belge (gerektiğinde bu belgenin gerçeğe uyup uymadığı idarece tahkik edildikten sonra karara varılır ve bu karara göre işlem yapılır.),
3- Kendisinin veya eşinin veya velayeti altında bulunan çocuklarının herhangi bir Belediye sınırı içinde ev yapmaya müsait arsaya veya herhangi bir yerde ev veya apartmanın ayrı bir dairesine karşılık olan payına sahip bulunmadığına dair belediyeden alarak dolduracağı beyanname,
4- Gecekondusunun yıkılacağına dair belediyenin ilgili servisinden alacağı bir belge (Bu belgede gecekondusunun icra programı yılında veya daha sonraki yıllarda yıkılacağı tasrih olunur.),
b) Islah Bölgesinde bulunan yapı sahiplerinden yapısının tasfiyesini isteyenlerle belediyelerce kabul edilen ıslah bölgeleri dışında kalmış olan gecekondu sahipleri, a fıkrasının 1, 2 ve 3'üncü bentlerinde yazılı belgelerden başka:
Gecekondu Kanununun 27'nci maddesinde belirtilen müddet içinde konutunu yapacağını ve konutunu yaptıktan sonra eski yapısını yıkacağını taahhüt eden bir belge
c) Konutsuz vatandaşlar a fıkrasının 1, 2 ve 3'üncü bentlerinde yazılı belgelere ilaveten:
1- O belediye sınırları içinde devamlı ikamet ettiğine dair bir belge,
2- İstekli, emekli veya bunların dul veya yetimleri ise bu durumunu belirten ilgili kurumlardan alınacak belge.
Müddeti içinde yapılmayan müracaatlar dikkate alınmaz.
Kamu Kurum ve Kuruluşları ise Bakanlığa veya Belediyelere bir talep yazısı ile müracaat ederler.
Madde 12- Yapılan müracaatlar Yönetmeliğin 9'uncu maddesinde belirtilen öncelik sırasına göre tasnif edilir ve sıra numarası ile yazılır. Dağıtıma tabi tutulacak arsalar müracaatların tamamını karşılayabildiği takdirde en küçük numaralı adadan başlanmak suretiyle kurada çıkacak isimlere dağıtılır.
Arsa sayısı müracaat adedinden az olduğu takdirde 10'uncu maddede belirtilen öncelik sırasına göre önce a grubunun birinci bendindeki müracaatlar karşılanır, karşılanamadığı takdirde kura çekilir. a grubunun birinci bendindeki müracaatlar karşılandıktan sonra artan arsaların dağıtımında a grubunun ikinci bendi, sonra b grubundaki müracaatlar için aynı esas uygulanır.
Konutsuz vatandaşlara tahsis edilmek üzere ayrılmış olan arsalar müracaatlara yetmiyor ise Yönetmeliğin 44'üncü maddesinin 1 ve 2'nci fıkraları nazarı dikkate alınarak dağıtılır. Dağıtım sonuçları listeler asılmak ve gazetede ilân edilmek suretiyle duyurulur.
Müşterek Müracaatlara Arsa Tahsisi:
Madde 13- İmar plânlarında birden fazla daire yapılmak üzere ayrılmış olan arsalara; arsa tahsis şartlarını haiz vatandaşların müşterek müracaatı halinde Kat Mülkiyeti Kanunu hükümlerine uyulmak kayıt ve şartı ile öncelikle tahsis olunur.
Ancak bu arsalara ait kat irtifakı tesisi ile arsa payları ve bu arsa paylarına bağlanan bağımsız bölümlerin tefriki gibi işlemler önceden belediyelerce hazırlanır.
Ödeme
Madde 14- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Arsa tahsis edilen vatandaşların adı ve soyadı, arsanın adı ve parsel numaraları ve Gecekondu Kanununun 26'ncı maddesine göre tesbit edilen arsa bedeli belediyelerce bir mektup ile Türkiye Emlâk Kredi Bankasına da bildirilir.
Lehlerine arsa tahsis edilen şahıslar, tahsisin yapıldığına dair ilan tarihinden itibaren 6 ay içinde arsa bedelinin 1/10'unu Türkiye Emlâk Kredi Bankasında belediyeler adına açılan fon hesabına yatırmak mecburiyetindedirler. Bu mecburiyetleri müddeti içinde yerine getirmeyenlere tescil işlemi yapılmaz ve yapılan tahsis de iptal olunur.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarına, Bakanlıkça arsa tahsisi veya satışında T. Emlâk Kredi Bankası nezdindeki 2 nolu fon hesabına; Belediyesince arsa tahsisi veya satışında ise aynı banka nezdindeki Belediye fon hesabına, arsa bedelinin tamamının yatırılması halinde arsaları teslim edilir.
Madde 15- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Kendilerine gecekondu ıslah ve önleme bölgelerinde arsa tahsis edilenlerden 6 aylık süre içinde arsa bedelinin 1/10’unu Bankadaki belediye fon hesabına yatırdığına dair banka makbuzu ibraz edenlere belediyelerce arsa tahsis belgesi verilir.
Tahsis sahipleri bu belgeleri alır almaz derhal Bankaya başvurarak bakiye arsa bedelini borçlanmak üzere Bankanın tanzim edeceği sözleşmeyi imzalar. Tapu daireleri; lehine arsa tahsis edilen şahıs ve Banka tarafından ibraz edilen sözleşme ve tahsis belgesine istinaden belge ve sözleşmede ada ve parsel numaraları belirtilmiş olan arsayı lehdar adına tescil ve aynı anda mezkûr arsa üzerine sözleşmedeki meblağ ve şartlar dairesinde birinci derece ve sırada olmak üzere Banka lehine ipotek tescilini yaparak tapu senedini ilgili şahsa ve ipotek belgesini de Bankaya verir. Arsa sahipleri konut inşa kredisi almayacak ise, tapu senedinin tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde konutunu yapmağa başlamaları ve önceden tesbit edilen plana göre nüve kısmını en geç 2 yıl içinde bitirmeleri şarttır. Bu şartlara uymayanlardan tahsis edilen arsalar, hiç bir hüküm alınmasına lüzum kalmaksızın arsa bedeline mahsuben tahsil olunan meblağ kendisine iade olunarak geri alınır. Kendilerine arsa tahsis edilen ve bedelinin 1/10'unu tediye eden şahıslar bakiye borçlarını yıllık veya aylık eşit taksitler halinde olmak üzere 9 yılda tediye eder. İlk taksit sözleşmenin imzası tarihinden itibaren bir yıl sonra başlar.
Kamu Kurum veya Kuruluşlarınca bedelin tamamının yatırılıp arsanın teslimini müteakiben:
a) İlgili kurum veya kuruluşa tahsis edilmek veya tapu ile devredilmek üzere Maliye Bakanlığına devredilir.
b) Belediye mülkiyetinde bulunan arsalardan verilmesi halinde, Belediye Encümen kararı alınıp Bakanlık onayından geçirildikten sonra Tapu Sicil Muhafızlığına gerekli işlem yapılmak üzere bildirilir.
Madde 16- Gecekondu Kanununun geçici 5'inci maddesine göre tapu almaya hak kazananlar hakkında da yukarıdaki 14 ve 15’inci maddeler hükümlerine göre işlem yapılır.
Kredi Yatırımı.
Madde 17- Namlarına arsa tahsis edilenler arasında konut inşaası için konut kredisi talep edecekler, bu taleplerini en geç tapu senetlerinin tarihinden itibaren altı ay içinde Türkiye Emlâk Kredi Bankasından faizsiz bir özel yapı hesabı açtırmak ve bu hesapta almak istediği kredinin (Mukavele meblağının) % 25'ini şartnamede belirtilen müddet içinde toplamak mecburiyetindedirler.
Açılan özel yapı hesabının şartları adı geçen Banka tarafından hazırlanarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığının tasvibi ile yürürlüğe konur.
Özel yapı hesabında mukavele meblâğlarının % 25'ini toplamış ve arsa kredisinden borçlu iseler vâdesi gelmiş taksit borcu da bulunmayanların adlarını, hesap numaralarını, mukavele meblağlarını, aldıkları değerlendirme emsallerini gösterir listeler değerlendirme devrelerini takiben ay içinde Bankaca tanzim edilerek Bayındırlık ve İskan Bakanlığına gönderilir.
Bakanlık; değerlendirme emsali yüksek olanlara, öncelik tanımak suretiyle fonun imkânlarını, bölgenin hususiyetlerini ve sair hususları nazara alarak kredi tahsisini yapar ve arsa kredisinden borçlu olanlara ve olmayanlara ayrı ayrı olmak üzere her bir şahsa açılacak kredi miktarını da tesbit ederek Bankaya bildirir ve keyfiyeti ayrıca ilân eder.
Banka Bakanlığın bildireceği talimat üzerine açılacak kredi miktarı kadar bir meblâğı bildirmesi üzerine Bakanlığa ait fon hesabından başka bir hesaba aktarma yapar ve ilgililerin müracaatında kredilerini küşad ederek sözleşmedeki esaslar dairesinde tediyede bulunur.
Madde 18- Bakanlıkça lehlerine konut kredisi tahsis edilen hesap sahipleri ilânı müteakip hemen bankaya başvurarak konut kredilerini açtırarak 1 yıl içinde inşaata başlamaları ve kredi tahsis tarihinden itibaren en geç 2 yıl içinde konutlarını önceden tesbit edilen plâna göre inşa etmiş olmaları şarttır. Bu şarta uymayanlardan namlarına tahsis olunan arsalar, hiç bir hüküm alınmasına lüzum kalmaksızın arsa bedeline mahsuben tahsil olunan para kendisine iade olunarak, geri alınır.
Bankaya ipotekli olan arsalar, üzerine yapılacak bina ile birlikte ve serbest dereceden istifade etmek kaydiyle ikinci derecede ipotek alınmak suretiyle kredi açılır ve gerekli formalitelerin ikmalinden sonra Banka özel hesabına biriktirmiş olduğu paranın tamamını borçluya tediye eder ve bunun haricinde açılan krediden yapılacak tediyeleri de Bakanlığın vereceği talimat esaslarına göre yapar.
Madde 19- a) Yönetmeliğin 9'uncu maddesinin (a) fıkrası gereğince kendilerine arsa tahsis edilenlerle
b) Konutunu ıslâh veya onaracak kimseler, kredi talepleri halinde 17'nci maddede mevzubahis yapı tasarrufu hesabı açtırmak mecburiyetinde değildirler. Bu gibiler kredi taleplerini derhal mahallî belediyelere yapacaklardır. Belediyeler yapılan bu müracaatları yerinde tetkik ederek hazırlayacakları listeleri onanmak üzere Bakanlığa göndereceklerdir.
Bakanlıkça listeler içinde kredi vermeye müstehak görülenlerin adı ve adresleri her birine açılacak konut kredisinin veya ıslâh onarma kredisinin miktarı belirtmek suretiyle liste halinde T. Emlâk Kredi Bankasına ve ilgili belediyeye bildirilir. Banka, Bakanlıktan aldığı bu talimat üzerine açılacak kredi miktarı kadar bir meblâğı fon hesabından başka bir hesaba aktarır ve lehdarın müracaatı üzerine kredisini açarak gerekli tediyeyi yapar. Lehlerine a fıkrası gereğince arsa ve kredi tahsis edilenler en kısa zamanda Bankaya müracaat ederek kredilerini açtırmaları ve Bakanlıkça lehlerine yapılan kredi tahsis tarihinden itibaren en geç 2 yıl içinde önceden tesbit edilen plâna göre konutlarını inşa etmiş olmaları şarttır. Bu şarta uymayanlardan lehlerine tahsis edilen arsalar, hiç bir hüküm alınmasına lüzum kalmaksızın, arsa bedeline mahsuben bir para tahsil edilmiş ise kendisine ret edilerek, geri alınır.
Madde 20- Kendilerine Yönetmeliğin 19'uncu maddesi gereğince kredi açılacaklara da Bankaya ipotekli olan arsalar, üzerine yapılacak veya yapılmış bina ile birlikte serbest dereceden istifade etmek kaydiyle ikinci derece ipotek alınmak suretiyle kredi açılır. Tediyeleri Bakanlığın vereceği talimat esaslarına göre yapar.
Madde 21- Gerek inşa kredisinin gerekse onarım kredisinin âzami haddini Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Mesken Genel Müdürlüğü Bakanlık fonunun miktarı ve yıllık programları nazarı dikkate alarak tesbit eder ve Bakanlığın onayına sunar. Bu âzami kredi sınırları içinde muhtelif bölgelere ait kredi miktarı değişik olarak tesbit edilebilinir.
Madde 22- Açılacak konut kredisinin vâdesi 20 yıl, ıslâh ve onarım kredisinin vâdesi ise 5 yıl olup her iki çeşit krediye ait faiz (Vergi ve masraflar dâhil) senevi % 5'i geçmez. Ancak işin icabına göre Bakanlık bunun altında bir nispet uygulayabilir. Tesbit edilen nispetlere göre açılacak kredinin itfa taksitleri Bankaca tahsilinde fona alacak kaydedilir. Keza ödenecek vergi ve yapılacak masraflar buradan karşılanır. İlk taksidin tediye tarihi kredinin açıldığı tarihten bir yıl sonra başlar. T. Emlâk Kredi Bankası kredilerin verilmesi ve taksitlerin tahsisi usullerini şahıslarla yapacağı mukavelelerle tesbit eder.
Madde 23- Bayındırlık ve İskan Bakanlığı emrindeki fondan konut kredisi verilmek üzere ayrılacak miktarın belli bir kısmı, önleme bölgelerinde konutsuz vatandaşlar için Yönetmeliğin 9'uncu maddesinin c fıkrasına göre ayrılmış olan arsalardan tahsis yapılmış ve Yönetmeliğin 11'inci maddesinde sayılan şartları yerine getirmiş olanlara kredi verilmek üzere Bakanlıkça ayrılır.
Madde 24- Bayındırlık ve İskan Bakanlığının kredi tahsislerine ait talimatları gereğince açılacak konut kredileri ile ıslâh onarma kredileri dolayısıyla Bankaca yapılacak ödemeler Bakanlığa ait fondan Bankaca re’sen karşılanacağı gibi Bankaca tahsilât ve takibat için ödenecek her çeşit masraflar ve tediyeler Bakanlığa ait fondan re’sen karşılanır. Tahsilât sonunda sarfiyatla ilgili tahsilâtta fona gelir kaydedilir.
Madde 25- Açılacak krediler dolayısıyla borçlularla Banka arasında yapılacak sözleşme formülü Bakanlık ile Banka arasında ve muhasebe kayıtlarına ait açılacak hesaplar ise Bankaca tâyin ve tesbit olunur.
Lehlerine kredi açılan kimseler borçlarına karşılık sözleşmedeki esas ve şartlar dairesinde gayrimenkullerini birinci derece olmak üzere ve borçlarının % 20 fazlasiyle Türkiye Emlâk Kredi Bankası lehine ipotek ettirecekler ve sözleşmede tesbit olunan taksitlerini faiz masraflariyle birlikte zamanında Bankaya tediye etmekle mükelleftirler. Taksitlerini zamanında tediye etmeyenlerin veya Bankaca gösterilen sureti tasfiyelere riayet etmeyenlerin hesapları muaccel kılınarak umumi hükümler gereğince işlem yapılır. Rehin açığı zuhurunda aciz vesikasının istihsalini müteakip bakiye fon alacağı terkin edilir ve keyfiyet bir yazı ile Bakanlığa bildirilir.
Madde 26- 13, 37'nci maddeleri gereğince yapılacak tahsislerde kat sahiplerinden vecibelerini yerine getirmeyerek hakkını kaybedenler olursa onların yerine hak kazanan taliplerden sırasına göre aynı şartları kabul edenler alınır.
Ayni Yardım:
Madde 27- Kendilerine arsa tahsis edilenlere, gecekondusunu onarıp ıslâh edeceklere talepleri halinde imkân nispetinde ayni yardım yapılır.
Ayni yardım; yapı elemanları, yapı malzemesi ve bunlarla ilişkin montaj ve işçiliklerdir.
Madde 28- Yardım olarak tahsis olunacak ayni yardım bedelleri Bayındırlık ve İskan Bakanlığı emrinde T. Emlâk Kredi Bankasında teşkil edilen fon hesabından ödenerek yapılır.
Bakanlık bu hizmetleri kendisi görebileceği gibi aralarında tanzim edecekleri bir protokolle herhangi bir kamu kuruluşunu ve iştigal konusuna girmesi şartıyla kamu iktisadi teşebbüslerini ve döner sermayelerini görevlendirebilir.
Bakanlık ve görevli kuruluşlar ayni yardımın cinsini, miktarını ve şeklini ilân ederek duyururlar.
Ayni Yardım İhtiyaçlarının Tesbiti:
Madde 29- Ayni yardım talepleri 28'inci madde gereğince görev almış kuruluşa yazılı olarak yapılır. Alâkalı kuruluş; talep sahipleri arasında konut yapacak olanların taleplerini konut projelerine göre ve konutunu ıslâh veya onaracakların taleplerini de ıslâh veya onarılacak konutu mahallinde görerek yapacakları keşif ve tetkikat sonunda ihtiyaçları tesbit ederler. Tanzim edecekleri listeleri onaylamak üzere üç kopya halinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığına gönderirler.
Bakanlık uygun gördüğü listeleri onaylayarak bir nüshasını ilgili kuruluşa iade eder ve bir nüshasını da avans tediyesi yapılmak üzere Türkiye Emlâk Kredi Bankasına gönderir. Banka da müracaatında Bakanlığa ait hesaptan gerekli avansı tediye eder.
Madde 30- Elektrik, su, pis su, kanalizasyon, kalorifer gibi işlere ve yapılarda kullanılan yapı elemanlarının montajı da dâhil olmak üzere yapılacak ayni yardımlarda işçilik ve montaj ücretleri bakımından da 28 ve 29'uncu maddeler esasları uygulanır.
Alâkalı kuruluş, onaylanan listelerdeki malzeme bedelleri Türkiye Emlâk Kredi Bankasındaki Bakanlık fonundan avans olarak aldıktan sonra liste muhteviyatı malzemeleri satın alıp depoladıktan sonra veya icabında depolamadan doğrudan doğruya talep sahipleri arasında Bankadan kredi almamış olanlara bedelini tahsil etmek suretiyle ve Bankadan kredi almış olanlara da verilen malzemenin cins, miktarını, bedelini, borçlu hesap numarasını gösterir imzalı makbuz mukabilinde teslim eder ve en geç bir ay içinde de tahsil ettiği malzeme bedellerini ve aldığı makbuzları Bankaya vermek suretiyle Bankadan almış olduğu avans kapanır. Banka alâkalı kuruluşun yatıracağı paraları Bakanlığa ait fon hesabına alacak ve makbuz muhteviyatları da ilgililerin hesaplarına borç kaydetmek suretiyle alâkalı kuruluşa ödemiş olduğu avans hesabını tasfiye eder.
Madde 31- Görev almış kuruluşlar, ayni yardım almış olanların aldıkları malzemeleri yerinde kullanıp kullanmadıklarını denetlemekle ve kullanmayanlar hakkında da umumi hükümlere göre işlem yapmakla mükelleftirler.
Teknik Yardımlar:
Madde 32- Bakanlık; eleman bakımından yetersiz belediyelere talepleri halinde gecekondu ıslâh ve önleme bölgelerinin haritaları, İmar plânlarını, yapılacak âmme tesislerinin ve konutların projelerinin yapılmasını ve ayrıca bu bölgelerdeki halka yapılması gereken her türlü teknik yardımı karşılıksız yapar.
Madde 33- Islâh ve önleme bölgelerinde konutlarını yeniden yapacak, onaracak ve düzeltecek kimselere aşağıda belirtilen teknik yardımlar belediyeler tarafından karşılıksız olarak yapılır.
Bu yardımlar:
a- Sahiplerine imza mukabili verilecek olan inşaat tatbikat projeleri ve detay resimleri,
b- İlgililere verilecek teknik bilgi ve yapılacak kontrol hizmetidir.
“Evini Yapana Yardım” Metodu İle Yardım:
Madde 34- Gecekondu ıslâh ve önleme bölgelerinde hak sahibi vatandaşlardan “Kendi Evini Yapana Yardım” metodu ile konutunu yapmak isteyenlere Bakanlık veya belediyeler, yardım yapabilir.
Madde 35- “Kendi Evini Yapana Yardım” metodu gereğince konutunu yapmak isteyenler Gecekondu Kanununun 25'inci maddesindeki şartlara haiz oldukları takdirde Bakanlığın tanzim edeceği bir sözleşmeyi imzalayarak bir dilekçe ile müracaat ederler.
Bakanlık ve Belediyelerce Yapılan Konutların Kullanılışı:
Madde 36- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Gecekondu Kanununun 31'inci maddesi gereğince Bakanlık ve Belediyeler tarafından yaptırılan ve Bakanlıkça Belediyelere devir olunan mülk konutları, kiralık konutlar, misafir konutları aşağıda gösterilen maksatlar dışında kullanılamaz.
a) Mülk Konutları:
1- Gecekondu bölgelerinin tasfiyesi ve ıslahı sebebiyle açıkta kalacaklara ,
2- Arsa tahsisi için bu Yönetmelikte öngörülen şartları haiz olup da kendisine arsa tahsis edilmeyen konutsuz vatandaşlara,
3- Konutu olmayan şahıslara,
4- Kamu Kurum ve Kuruluşlarına,
Tahsis olunur veya satılır.
b) Kiralık Konutlar:
1- Öncelikle kiracı olarak oturdukları konutları ıslah ve tasfiye sebebiyle yıkılanlardan kendisine arsa tahsis edilmeyenlere,
2- Tasfiye ve ıslah sebebiyle konutunu yapmadan gecekondusunun yıkılması gereken ve kendisine arsa tahsis edilmiş olan kimselere, konutunu yapıncaya kadar bir süre tesbit edilmek suretiyle,
3- Gecekondu ıslah bölgelerinde kiracı olarak oturanlara talepleri halinde,
4- Arsa tahsisi talebinde bulunmayanlara talepleri halinde,
5- Kiralık konut talep edenlere,
Tahsis olunur.
c) Misafir Konutları:
Kiralık konut talep eden ve b fıkrasına göre kiralık konut tahsis edilecek vatandaşların ailelerinin aynı şehirde bulunmaması veya aile reisi olmaması halinde kendilerine kira ile misafir konutundan yer tahsis olunur.
Ayrıca, b fıkrası gereğince hak sahibi olup da kendilerine kiralık konut tahsis edilmeyenlere kira ile misafir konutundan tahsis yapılır.
Tahsis Şekilleri:
Madde 37- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Mülk konutların 36'ncı maddenin (a) fıkrasında sayılan kimselere verilebilmesi için bu kimselerin, bu Yönetmeliğin 5'inci maddesinde belirtilen şartlara uygun olmaları ve Bakanlıkça belirlenen süre içerisinde tahsis edilecek konut bedelinin yüzde 25’ini Türkiye Emlâk Kredi Bankasındaki hesaba yatırmaları gereklidir.
Bu kimseler belediyelerin uhdesinde bulunan konutlar için belediyelere, Bakanlığın elinde bulunan konutlar için ise Bakanlığa bu Yönetmeliğin 11'inci maddesinde bahsedilen beyanname ile müracaat ederler.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarının talebi üzerine, Bakanlık veya Belediyelerle mutabakat sağlandıktan sonra bedeli en çok 2 yıl zarfında ödenmek kaydıyla ve son taksit ödendikten sonra konutlar teslim edilir. Ancak, son taksit ödeninceye kadar konutlar ilgili kurum veya kuruluş personeline bu Yönetmeliğe göre Belediye veya Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca kiralanır.
Kamu Kurum veya Kuruluşlarınca son taksidin ödenmesini müteakiben:
a) İlgili Kurum veya kuruluşa tahsis edilmek veya tapu ile devredilmek üzere Maliye Bakanlığına devredilir.
b) Belediye mülkiyetinde bulunan konutlardan verilmesi halinde, Belediye Encümen kararı alınıp Bakanlık onayından geçirildikten sonra tapu ile devri için Tapu Sicil Muhafızlığına gerekli işlem yapılmak üzere bildirilir.
Madde 38- Tahsis edilecek konutlar bir apartmanın daireleri halinde ise, “Kat Mülkiyeti Kanunu” hükümlerine uyulur. Bu dairelerin kat mülkiyetine çevrilmesi suretiyle bağımsız bölümlerin tefriki ve ayrıca yönetim plânı tanzimi gibi maliklerinin beraberce ve ittifakla yapmaları lâzım gelen bütün işlemler önceden belediyelerce tamamlanır ve sonra tahsise tabi tutulurlar.
Madde 39- Konut tahsisindeki öncelik sırası için bu Yönetmeliğin 9'uncu maddesinde arsa tahsisi için kabul edilen esaslara göre işlem yapılır.
Madde 40- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Bina veya konutlar aşağıdaki şekilde tesbit olunacak emsal bedel üzerinden tahsis olunur veya satılır.
Emsal Bedel:
Bu Yönetmeliğin 8'inci maddesine göre Bakanlıkça onanlı arsa emsal bedeli ile bina veya konutların tahsis veya satış yılındaki resmi birim fiyatlarla hesaplanacak bedelden az olmamak kaydıyla Valilikçe komisyon marifetiyle belirlenip Bakanlıkça onanacak emsal bedelinin toplamından oluşur. Bina veya konutlar Belediye’ye ait ise Valilikçe bedel belirlenmesine başlanmadan önce Belediye’nin bu bedelin tayinine ilişkin hesapları ve görüşü alınır. Binanın bittiği tarih ile tahsis veya satış tarihi arasında bir yıldan fazla süre geçmesi halinde, her yıl için resmi birim fiyatlarla hesaplanacak bina veya konut bedelinin % 2 nisbeti yıpranma payı olarak düşülerek bulunan bedel emsal bedelin tayininde göz önünde tutulur.
Bakanlık, Valilikçe belirlenecek emsal bedeli aynen, arttırarak veya azaltarak onaylayabilir.
Madde 41- (12.08.1984 tarihli ve 18487 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik) Bakanlıkça onaylanan bedeller ile konutların kimlere tahsis edildiğini gösterir listeler Bakanlıkça veya Belediyece T. Emlâk Kredi Bankasına gönderilir.
İlgililerin müracaatı üzerine Banka, sözleşmelerini tanzim edip ve tahsis olunan taşınmaz malları, borcun miktarının yüzde 20 fazlası üzerinde Banka lehine birinci derece ve sırada olmak üzere ipotek almak suretiyle gerekli borçlandırma işlemini yapar.
Borçlanma, Valilikçe belirlenerek Bakanlıkça onaylanacak vade ve yıllık yüzde 5 faizle yapılır.
Taksitler aylık olarak tahsil olunur ve ait olduğu Bakanlık veya belediye fon hesabına alacak kaydedilir.
Bu çeşit borçlandırmaya ait sözleşme formülü Bankaca hazırlanarak Bakanlıkça onaylandıktan sonra yürürlüğe konur.
Takibat ve tahsilatla ilgili olarak yapılacak giderler ve diğer hususlarda 22 ve 24'üncü maddeler uygulanır.
Kiralık Konutların Tahsis Şartları:
Madde 42- Kiralık konut tahsis edilecek kimselerin, bu Yönetmeliğin 36'ncı maddesinin b fıkrasında gösterilen öncelik sırasına uyulmak şartıyla,
a- Bu Yönetmeliğin 5'inci maddesinde belirtilen nitelikleri haiz olması,
b- Aile reisi olması,
c- Konut kredisi veren müesseselerden birinden kredi almamış veya kredi alma hakkını temin etmemiş olması lâzımdır.
Madde 43- Kiralık konut talebinde bulunacak kimseler konutun ait olduğu belediyelere veya Bakanlığa aşağıda sayılan belgelerle müracaat ederler.
a- Belediyelerden alıp dolduracakları örnek beyanname,
b- Gecekondularda kiracı olarak oturanlar:
1. İkametgâh ilmühaberi,
2. Oturmakta olduğu gecekondunun yıkılacağını ve kendisine arsa tahsis edilmediğine dair ilgili belediyeden alacağı belge.
Konutların Dağıtımı:
Madde 44- Kiralık konutların tahsisinde 36'ncı maddenin b fıkrasında belirtilen öncelik esasları uygulanır. Ancak talep sayısının konut sayısından fazla olması halinde, dağıtım aşağıdaki puvan hesabına göre yapılır.
1. Fert başına aylık gelir üzerinden puvan hesabı:
Fert başına aylık geliri 100 lira olanlara 3 puvan
Fert başına aylık geliri 100 ilâ 150 TL. olanlara 2 puvan
Fert başına aylık geliri 150 ilâ 200 TL. olanlara 1 puvan
2. Ailedeki fert sayısına göre puvan hesabı:
7 ve daha fazla kişilik aileler için 6 puvan
6 kişilik aileler için 5 puvan
5 kişilik aileler için 4 puvan
4 kişilik aileler için 3 puvan
3 kişilik aileler için 2 puvan
2 kişilik aileler için 1 puvan
Birinci ve ikinci fıkralardaki puvanlar toplanarak nihaî değerlendirme bulunur. Bu değerlendirme sırasına göre tevziat yapılır. Durumu aynı olanlar arasında hak kazananları tâyin için kura çekilir.
Konutların Yönetimi:
Madde 45- Konutlar, kiraya veren kuruluş tarafından yönetilir. Konut kiraları aylık olarak peşinen alınır. Her konut için ayrı bir dosya tutulur. Kiraya ilişkin karar, mukavelename vesaire belgeler bu dosya içinde saklanır.
Konutların Teslimi:
Madde 46- Konutlar, kiraya veren teşekkül tarafından düzenlenecek ve iki nüsha olarak hazırlanacak tutanakla teslim edilir. Tutanaklardan bir nüshası kiracıya verilir. Diğer nüshası dosyasında saklanır. Konutu boşaltanlar aynı usulle kiralayan teşekküle teslim ile mükelleftir.
Madde 47- Kira mukavelesine derç edilecek onarım, kira tahsili, vergi ve resimler gibi hususlar genel hükümlere uygun olarak hazırlanacak tip mukavelelerde belirtilir.
Konut Kiraları:
Madde 48- Konutların kiraları, 4626 sayılı Kanunun 5'inci maddesi gereğince memur konutları Yönetmeliğindeki esaslar dahilinde tesbit edilir.
Kiraların Tahsili:
Madde 49- Kiralar kiraya veren kuruluş tarafından tahsil edilir ve Gecekondu Kanununun 12 ve 14'üncü maddeleri gereğince kurulan fonlardan ait olanına yatırılır.
Konutlardan Çıkarılma Sebepleri:
Madde 50- Durumları 36'ncı maddenin b fıkrasının 1-3 bentlerinde belirtilen şartlara uygun olmadığı belli olanlarla, haiz oldukları bu nitelikleri sonradan yitirenler konutlardan çıkarılır.
Aile reisinin ölümü veya herhangi bir sebeple bu vasfını kaybetmesi halinde Medeni Kanunun ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.
Madde 51- 50'nci madde gereğince oturmakta olduğu konutu boşaltması gerekenler, kiraya verilen kuruluş tarafından yapılacak tebligat tarihinden itibaren 1 ay içinde konutunu 46'ncı maddede belirtilen usule göre boşaltmak mecburiyetindedirler.
Madde 52- Kendilerine konut tahsis edilmeden bu konutları işgal edenler hakkında 5917 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
Misafir Konutlarının Tahsis Şartları:
Madde 53- 36'ncı maddenin c fıkrasında kullanma şekli belli edilen misafir konutları ıslâh ve tasfiye bölgelerinde gecekondusu olup da Yönetmeliğin 9'uncu maddesinin a fıkrasına göre kendisine arsa tahsis edilenlerden muhtelif sebeplerle konutunu yapmadan gecekondusu yıkılması gerekenlere geçici olarak kiraya verilmek suretiyle tahsis edilir.
Madde 54- Bu Yönetmeliğin 53'üncü maddesinde durumları belirtilen kimseler misafir konut tahsis eden kuruluşlara, aşağıdaki belgelerle müracaat ederler.
a- Dilekçe,
b- Konutunu yapmadan gecekondusunun yıkılması gerektiğine dair belediyelerden alınacak belge,
c- Kendisine arsa tahsis edildiğini bildiren bir belge.
Madde 55- Talep miktarı, misafir konut miktarından fazla ise öncelikler, ıslâh bölgesinin önemine göre belediyelerce tesbit edilir.
Kendisine misafir konutu tahsis edilmeyenlerin gecekonduları yıkılamaz.
Madde 56- Misafir konutu tahsis edilecek kimselerin oturma süresi, konutunu yapması için Gecekondu Kanununda belirtilen süreler göz önünde tutularak belediyelerce tesbit olunarak Yönetmeliğin 54'üncü maddesinin c fıkrasında belirtilen arsa tahsisine dair verilecek belgeye yazılır. Yapılacak kira mukavelesinin süresi, bu belgedeki süre olarak tâyin edilir. Bu sürenin sonunda konutunu yapıp yapmadığına bakılmaksızın konut, kiralık konutlar hakkında tatbik edilen usullerle boşaltılır.
İKİNCİ BÖLÜM
İmar İle İlgili Esaslar
Genel Esaslar:
Madde 57- Bu bölümdeki hükümler Gecekondu Kanununun kapsamına giren tasfiye, ıslâh ve önleme bölgelerinde uygulanır.
Madde 58- Bu Yönetmelikte belirtilmeyen hususlarda 6785 sayılı Kanun gereğince belediyesi için yürürlükte olan imar Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Bu Yönetmelikte belirtilen hususlarla imar Yönetmeliklerinde çelişme bulunması halinde lehte olan hüküm uygulanır.
Madde 59- Kanunun 19'uncu maddesi uyarınca hazırlanacak olan imar ve ıslâh plânları aşağıdaki esaslara uygun olarak düzenlenir.
a- Şehrin nazım imar plânı varsa tesbit edilmiş olan ıslâh ve tasfiye bölgeleri ile seçilecek önleme bölgelerinin ana yollara bağlanması, genel ihtiyaçlarla ilgili özel tesisler (Sinema, han, fırın vs.) için ayrılacak yerlerle genel hizmetler (Yol, park, meydan vs.) için ayrılacak yerler bu nazım imar plânına intibak ettirilerek tanzim edilir.
b- Şehrin, nazım imar plânı yoksa (a) fıkrasındaki işlemler nazım imar plânı da yapılarak yürütülür.
c- İmar ve ıslâh projelerinin tanzimi Bakanlığın dışında yaptırılıyorsa (a) ve (b) fıkralarında tesbit edilen işlemler birer gerekçeli raporla beraber hazırlanarak Bakanlığın onayına sunulur. Bakanlık onayından sonra 1/1000 ölçekli parsellere ayrılmış detay plânları hazırlanır ve bunlar da Bakanlığın onayına sunulur. Onaylanan bu plânlar birer ay müddetle belediyelerince ilân edilerek halka duyurulur.
d- Plânların çizimlerinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığının hazırladığı “Şehir Plânlaması Çizim Normları”nın siyah beyaz tekniği esasları uygulanacaktır.
e- Bu kanunun uygulanacağı sahaların imar ve ıslâh plânları; belediyesince veya Bakanlıkça, ne şekilde yaptırılırsa yaptırılsın, bunların belediye meclislerine tetkik ve karara bağlanmasına lüzum yoktur. Bu plânların çizilmesi için lüzumlu halihazır durumu gösteren belgelerin vasıfları yerine göre Bakanlıkça tâyin ve tesbit olunabilir.
f- Bu madde gereğince hazırlanacak plânların 1 adedi belediyesine 1 adedi Plânlama ve İmar Genel Müdürlüğüne ve 2 adedi Mesken Genel Müdürlüğüne verilmek üzere 4 nüshası onaylanacaktır.
Ayrıca plânların orijinalleri de Mesken Genel Müdürlüğüne teslim edilecektir.
Madde 60- Gecekondu Kanunu tatbikatı dolayısıyla hazırlanacak haritalar “Şehir ve kasaba haritalarının yapılmasına ait teknik şartname” esaslarına göre düzenlenir. Bazı hususi hallerde hususi şartlarla haritalar yaptırılabilir.
Madde 61- Bu Yönetmelikte yazılı hükümler önleme ve ıslâh bölgeleri için hazırlanmış ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onanmış imar plânlarında aksine bir açıklama bulunmadığı takdirde uygulanır. Ancak imar plânlarında, parselasyon durumları ve bina kitleleri bilhassa bu maksatla etüd edilerek ölçüleri verilmediği takdirde sadece ayrık ve bitişik bina yapılacağını, ön bahçeli veya ön bahçesiz nizamın kabul olunacağını, binaların tertip şeklini ve yüz alacakları cepheyi tesbit maksadı ile şematik olarak gösterildiğinden bunlar plânların kayıtlarından sayılmazlar.
Madde 62- İmar plânlarında açıklanmamış ve bu Yönetmelikte de yer almamış hususlarda lüzum ve ihtiyaca ve civarın karekterine göre uygulanacak şekil belediyelerin imar işlerini yöneten dairesince yapılacak tetkikin Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylanması suretiyle tesbit olunur.
Madde 63- Bu Yönetmeliğin (Âfet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkındaki yönetmelik) hükümlerine aykırı hükümleri uygulanmaz.
Madde 64- Resmi ve umumi binalardan yalnız ayrık nizamda olanları bu Yönetmeliğin bina derinlik ve yükseklikleri hakkındaki kayıtlarına tabi değildir.
Madde 65- Bu Yönetmelik hükümleri gereğince yapılacak konutların inşaat alanı 100 m2'yi geçemez.
Bu inşaat alanında bir ailenin oturmasına mahsus müstakil bir ev veya bir apartman dairesinin içinde kalan bütün odalar, holler, antre, mutfak, banyo, helâ, lavabo, kiler, depo, baca ve iç geçitler ile bunları bölen veya çevreleyen iç ve dış duvarların kat plânlarındaki alanlarının tamamı, balkonlarla müşterek duvarların alanlarının ise yarısı dahildir. Bu Yönetmelikteki asgari ölçüler içinde kalmak kaydiyle umumi merdiven ve konutla ilişkin sair müştemilât bu inşaat alanına dâhil değildir.
Madde 66- Yukarıdaki madde gereğince tesbit edilen konut inşaat sahası içersindeki mahallerin ebat ve ölçüleri Yönetmeliğin, “projelerin hazırlanmasında gerekli görülen hususlar” kısmı nazarı dikkate alınarak tanzim edilecektir.
Madde 67- Bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak konutların nüve kısmı ve ölçüleri konut projesi üzerinde gösterilir.
Madde 68- Gecekondu Kanunu gereğince tesis edilecek fonlardan yaptırılacak olan kiralık konutlar mahallî ihtiyaç nazarı dikkate alınarak aşağıda gösterilen kademelere uygun alanlarda yapılacaktır. Bu kademeler ve bu konutların tahsis edilebileceği aile nüfusu aşağıda gösterilmiştir. Şu kadar ki kendi aile nüfuslarına tekabül eden konut kademesinden daha küçük alanda bir konut talep eden ailelerin bu istekleri yerine getirilir. Mecburiyet halinde ihtiyaca cevap verecek konut bulunmadığı takdirde daha çok nüfuslu ailelere daha az metrekarede konut tahsis edilebilir.
50 M2. ye kadar 2-3 nüfuslu (3 dâhil)
50 den 65 M2. ye kadar 4-5 nüfuslu (5 dâhil)
65 den 80 M2. ye kadar 6-7 nüfuslu (7 dâhil)
80 den 100 M2. ye kadar 8 ve daha fazla nüfuslu ailelere tahsis edilir.
Tarifler:
Madde 69- Bu Yönetmelikte sözü geçen ve açıklaması faydalı görülen bazı tabirler aşağıda tarif olunmuştur.
a- İmar plânı: Gecekondu Kanununun kapsamına giren bölgeleri için düzenlenen plânlar olup 6785 sayılı Kanuna göre hazırlanmış imar plânları değildir.
b- Islâh plânları: Mevcut gecekondu bölgeleri için düzenlenen imar plânlarıdır.
c- Önleme bölgesi,
Islâh bölgesi,
Tasfiye bölgesi,
ifadeleriyle imar plânlarında Gecekondu Kanununa istinaden bu maksatla ayrıldıkları açıkça belirtilmiş olan bölgeler kastedilmektedir.
d- Nüve konut: Konutun bir ailenin asgari şartlarla barınmasını temin eden bir yaşama ve yatma bölümü ile iş gruplarından meydana gelen kısmıdır.
e- Misafir konutu: Yaşama ve iş grupları müşterek olan, kullanış şart ve şekillerine göre yatak grubu da müşterek veya müstakil olarak tertiplenebilen ve muvakkat ikamete tahsis edilen konutlardır.
f- Âzami bina sahası: Parsel içersinde bina yapılması mümkün olan sahadır.
g- Bina sahası: Işıklık ve çıkmalar hariç olmak üzere, binanın arsa zemininde işgal ettiği sahadır.
h- Bina derinliği: Bina arsa cephesi ile ön cephesi arasındaki en uzak dik mesafedir.
i- Son kat: Çatı ve çatı katları altında bulunan normal katların en üstte olanıdır.
j- Saçak seviyesi: Binaların son kat tavan döşemesi üst kotudur.
k- Bina yüksekliği: Binanın kot aldığı noktadan saçak seviyesine kadar olan mesafedir. % 33 meyilli çatı gabarisi dahilinde kalan; çatılar, yüksekliği 1 m.’yi geçmeyen korkuluklar, bacalar, merdiven fenerleri, asansör kuleleri, lüzumlu su depoları gibi elemanlar bina yüksekliğine dâhil değildir.
l- Zemin kat: Binanın kot aldığı seviyenin üstündeki ilk kattır.
m- Resmi bina: Devlet teşkilâtı nizamında yer alan ve Devletin yapmakla vazifeli olduğu hizmet ve faaliyetleri ifa eden müesseselere ait veya bu müesseselerce sermayesinin yarısından fazlasına iştirak olunan teşekküllere ait olup bir kamu hizmeti için kullanılan binadır.
n- Umumi bina: Resmi binalarla, köy, özel idare veya belediyelere ait olan ve bir kamu hizmeti için kullanılan binalar, ibadet yerleri, eğitim, sağlık ve spor tesisleri, sinema, tiyatro ve benzeri binalardır.
Arsa ve Yapılarla İlgili Hususlar:
Madde 70- Parsel boyutları:
A ) Parsel genişlikleri:
Bitişik nizamda en az 6.00 m. dir. Ayrık ve blok başı parsellerde yan komşu mesafeleri bu genişliğe ilâve edilir.
B ) Yan komşu mesafeler:
1. 5 kata kadar 5 kat dâhil asgari 3 metre.
2. 10 kata kadar 10 kat dâhil asgari 4 metre.
3. 10 kattan sonra her kat için asgari 0,50 metre ilâve edilir.
C ) Ön bahçe mesafeleri:
1. 10 kata kadar (10 kat dâhil) asgari 5 metredir.
2. 10 kattan sonra her kat için asgari 0,50 metre ilâve edilir.
Madde 71- Yol genişlikleri imar plânlarında ihtiyaca göre tesbit olunur. Ancak, ıslâh bölgeleri için belediyesince hazırlanacak özel imar plânında asgari 1,50 m. genişliğinde çıkmaz yaya geçitleri ihdas edilebilir. Bu geçitler iki parselden fazla sayıda parsele hizmet ediyor ise genişliği 3,00 m.’den az olamaz. Bu takdirde vasıtalar için dönüş veya ana yola çıkış imkânı temin edilmelidir.
Madde 72- Üzerinde gecekondu bulunan ıslâh bölgelerinin parsellenmesinde mecburiyet halinde parsel genişlikleri 5 metreye ve parsel alanları 60 m2'ye kadar indirilebilir. Parsel içersinde kalmayan gecekondular tasfiyeye tabi gecekondu sayılırlar. Bunların tâyininde gecekondunun evsafı göz önünde bulundurulur.
Madde 73- Islâh bölgelerinde parsel içerisinde müstakilen kalan tasfiye edilmeyecek gecekondular tamir ve ıslâh edilebilirler. Ancak, ilâve inşaat veya yıkılıp yeniden yapmak halinde boş parseller için tatbik edilen hükümler uygulanır.
Madde 74- Program uygulanmasına alınmamış tasfiyeye tabi gecekondularda ilâve inşaat yapılmaz. Ancak, zaruri hallerde arsa tahsisi yapılıncaya kadar tehlike giderici tedbir alınmasına izin verilebilir.
Madde 75- İmar plânlarında önleme ve ıslâh bölgeleri hudutları içinde bulunup da umumi hizmetlere ayrılan yerlere rastlayan arsaların bu hizmetler için gereken kısmı ayrıldıktan sonra geriye kalan parçalar, imar plânı ve bu Yönetmelik esaslarına göre müsait ise parsellere ayrılabilir.
Madde 76- Seylap bölgesinde bulunması, sıhhi veya jeolojik mahzurları olması veya bunlar gibi tehlikeli durumlar arzetmesi yüzünden, imar plânlarına ve yetkili mercilerce hazırlanmış veya onanmış raporlara göre yapı yapılması yasak edilen sahalar infaz edilmez. Bu gibi yerlerde arazinin takviyesine matuf tesislerden başka inşaat yapılmaz.
Madde 77- Ayrık yapı nizamına tabi olan yerlerde, Belediye mahzurlu bulunmadığı takdirde, Yönetmelik hükümlerine dayanılarak tâyin edilen âzami bina sahasını aşmamak ve asgari bahçe mesafelerini muhafaza etmek şartıyla yapı yerinin tesbiti serbesttir.
Binalara Kot Verilmesi:
Madde 78- Bina irtifaları binanın cephe aldığı trotuvardan tesbit edilir. İnşaat cephesindeki en yüksek trotuvar üst seviyesinden kot verilir. Arsanın yola nazaran yüksek veya alçak olması halinde: Ön bahçesi olmayan bloklarla ön bahçesi 10.00 m. ya kadar olan bloklarda kot gene trotuvardan verilir. 10.00 m. ve daha fazla ön bahçeli bloklarda kot inşaat cephesi orta noktasındaki tabii zeminden verilir. Ancak bu takdirde ön bahçe tabii zemini kazma ve doldurma suretiyle değiştirilemez.
Madde 79- Arazi meylinden dolayı zemin katın altındaki katlarda ikamete tahsis edilecek konut yapılabilir. Ancak, bu gibi yerlerin pencere alt seviyesinin konutun iç döşemesi kotundan oturma ve yatma kısımlarından en çok 0,90 m. servis kısımlarında en çok 1,40 m. yükseklikte ve direkt ışık alabilecek şekilde yapılmış olması lâzımdır. Bu gibi pencerelerin ve konutun kar ve yağmur sularından zarar görmemesini temin edecek tertibatın alınması ve toprağa gömülü kısımlarda rutubete karşı gereken tecridin yapılması şarttır. Ancak kat yüksekliği normal kat yüksekliğinin aynı olacaktır.
Madde 80- Arazi meylinden faydalanmak maksadı ile veya mimari icaplar sebebiyle, bir binalar blokunun, bir binanın veya müstakil bir dairenin, tesbit edilen bina yüksekliğini aşmamak, belirli piyesler için tâyin olunan asgari kat yüksekliklerine ve bu Yönetmeliğin diğer hükümlerine aykırı olmamak şartı ile çeşitli kotlardan ve farklı taban veya tavan seviyelerinden müteşekkil olarak tertiplenmesi mümkün olduğu gibi, zemin katların binanın kot aldığı yol cephesi üzerinde bulunmayan piyesleri de zemin kat kotu ile bağlı kalınmaksızın tertip edilebilir.
Yapı Cinsleri (Kârgir İnşaat Dışında):
Madde 81- a) Kat adedi
Kerpiç binalarda:
Bir bodrum ve bir normal kat
Hımış, ahşap, yarım kârgir binalarda:
Bir bodrum, iki normal kat yapılabilir. Kerpiç yapıların üzerine ayrıca çatı katı yapılamaz.
b) Hımış ve yarım kârgir binaların, komşu hudutlarında zeminden itibaren çatının her yerinden (0,50) m. yüksekliğe kadar en az bir tuğla kalınlığında yangın duvarı yapılması şartı ile bitişik olarak inşa edilmeleri mümkündür.
c) Her türlü binanın temel ve bodrum kat duvarları kârgir olacaktır.
Projelerin Çizimi İle İlgili Kurallar:
Madde 82- Projeler beşer kopya olarak özel karton dosyalar içinde onaylanmaya verilecek ve 21/30 cm. nin eş boyutunda katlanacaktır. Projeler istenilen ölçeğin gerektirdiği resim kurallarına uygun olarak ozalit kopyası çıkacak teknikte çizilmiş olmalıdır. Katlanmış proje kopyalarının ilk kapağı onay yeri olarak boş bırakılacak ve bu kısmın üst tarafında projeyi çizen fen ve meslek adamının adı, soyadı, meslek sıfatı, ruhsatname, ehliyetname veya diplomayı aldığı yer, gün ve numarası ile projeyi düzenlediği ve sorumluluğu yüklendiğini bildiren yazısı ile kanuni miktardaki pul üzerinde imzası bulunacaktır. Sahifenin diğer kısımlarına ilgili onay daireleri istedikleri hususlar yazılacak ve gerekli onay pulları yapıştırılacaktır.
a- Durum plânı:
Yol durumu, kotu ve bahçe duvarları, arsa köşelerini, eğimin değiştirdiği yerlerin, setlerin ve yapının zemine oturduğu köşelerin kotları, arsa röper yeri ve kotu, konuta girişlerle kuzey işareti ile yapının aynı ölçüde çizilen en ve boy kesitleri (Bu kesitlerde zemin ve yapının kotları) gösterilecektir. Toplu konut inşaatında durum plânına arsanın topoğrafik durumu da işlenecektir.
Durum plânı 1/500 veya 1/200 ölçeğinde çizilecektir.
b- Plânlar:
Plânın yerine uygulanması sırasında, kararsızlığı veya plân üzerinde ölçüp boyutlandırmayı gerektirmeyecek şekilde bütün iç ve dış boyutlar, aralıklar ve kalınlıklar gösterilecek, kapı ve pencere boyut ve tipleri gösterilecek ve kapıların açılış yönleri belirtilecektir. Bütün mahallerin isimleri plâna yazılacak, iş grubundaki yerli tesisat plânlara işlenecektir.
Bacalar ve bağlantı yerleri ile merdiven çıkış yönü, basamak derinlik, genişlik, yükseklik ve adedi, çeşitli girişler ile en ve boy kesitleri geçtiği yerleri ve farklı nivolar plânlara işlenecektir.
Plânlar 1/50 ölçeğinde çizilecek ve döşenecektir. Tip plânlar bir defa döşenebilir.
c- Kesitler:
Yapının en az birer en ve boy kesiti çizilecektir. Bu kesitler birisi merdivenden geçmek üzere yapı genişliğince veya derinliğince ve bütün yapı yüksekliğince çizilecektir. Kesitlerde taşıyıcı sistem, malzeme ve cinsleri, varsa tesisat boşluk ve kanalları gösterilecek ve kat yükseklikleri, kapı ve pencere açıklıkları pencere ile döşeme ve tavan kapı ile tavan arasında kalan uzaklıklar, kaba yapının döşeme üstü kotları ve bacaların yükseklikleri ile çatının taşıyıcı elemanları ve eğimi gösterilecektir.
Kesitler 1/50 ölçeğinde çizilecektir.
d- Görünüşler:
Plân ve kesitlerde belirtilmiş olan ve görünüşleri etkileyen bütün yapı elemanları görünüşlerde gösterilecek, değişik malzemeler belirtilecektir. Döşeme parapet, pencere ve kapı üstleri, saçak altları ve yapının arsaya oturduğu değişik yerlerin kotları yazılacaktır.
Bütün görünüşler 1/50 ölçeğinde çizilecektir.
Projelerin Hazırlanmasında Gerekli Görülen Hususlar:
Madde 83- 1) Konut ile ilgili özellikler:
Konut içindeki ünitelerin en az boyutları ve diğer hususlar aşağıda gösterilmiştir:
A) Yaşama grubu:
Dar kenarı en az 2.80 m. olabilir, yüzölçümü serbesttir.
B) Yatak grubu:
Yatak odalarının dar kenarı en az 1.60 m. olup yüzölçümü serbesttir. Yatak odası yapma zorunluğu ve yatak odası sayısında sınırlandırma yoktur. Yatak odaları yerine yatak nişleri de yapılabilir.
C) İş grubu:
a- Mutfak:
Mutfağın dar kenarı en az 1.30 m. olup yüzölçümü serbesttir. Mutfak konut içinde ayrı olarak yapılabileceği gibi niş halinde de düzenlenebilir. Dar kenarı en az 0,85 m. olup yüzölçümü serbesttir. Yapılması zoyutunda bir havalandırma bacası ve lüzumu halinde ayrıca bir ateş bacası bırakılır.
b- Kiler ve depo:
Yiyecek veya eşya koymak amacı ile kiler veya depo yapılabilir. Bu yerin havalandırılması kapısında bırakılacak deliklerle de sağlanabilir. Dar kenarı en az 0,85 m. olup yüzölçümü serbesttir. Yapılması zorunlu değildir.
c- Yıkanma:
Konut içinde yapılacak özel yıkanma yerinde bir su ısıtma aracı ile kurna veya duş bulundurulur. Yıkanma yeri helâ ile birlikte de düşünülebilir. Bu takdirde yıkanma yerine bir lâvabo ve alafranga veya alaturka helâ ilave edilmelidir. Yıkanma yerinin dar kenarı en az 1,20 m. yapılabilir. Yüzölçümü ise serbesttir.
d- Hela-lavabo:
Alafranga ve alaturka helâ kullanılabilir. Lavabo helâ içine veya helânın açıldığı yere konulabilir. Dar kenarı en az 0,85 m. olup yüzölçümü serbesttir. Helâ kapısı, mutfak, kiler, yaşama ve yatak grubu içine doğrudan doğruya açılamaz. Aynı şart yıkanma yeri ile birlikte yapıldığında da aranmalıdır.
D) İç geçitler:
Konut içindeki merdiven hariç, iç geçitlerin dar kenarı en az 1.00 m. yapılabilir. Yüzölçümü serbesttir. Konuta özel giriş yapılması veya iç geçitler düzenlenmesi zorunlu değildir.
E) Yerli dolap:
Konut alanının en az % 3’ü kadar yerli dolap yapılmalıdır. Dolap derinlikleri en az 0,50 m. en çok 1.00 m. olabilir.
F) Balkon:
Dar kenarı en az 1.00 m. olup yüzölçümü serbesttir. Yapılması zorunlu değildir.
2. Konut içi merdivenler:
Konut içindeki merdivenlerin basamak yüksekliği ve derinliği 2 a+b=60 cm. eşitliğini sağlayacak şekilde seçilmelidir. Bu eşitlikte (a) cm. olarak basamak yüksekliği, (b) cm. olarak iz düşümde basamak derinliğidir.
Merdiven genişliği en az 0,80 m. olmalıdır. Merdiven basamağının üstü ile tavan veya giriş arası 1.90 m. den az olmamalıdır. Basamak yüksekliği 19 cm. den daha fazla seçilmemeli, sahanlık dar kenarı en az merdiven genişliği kadar olabilir.
Döner merdivenlerde basamak dış kenarından 0,15 m. içeride basamak derinliği en az 0,10 m. yapılmalı, dış kenardan 0,40 m. içeride en az basamak soyutları sağlanmalıdır.
3. Konut dışındaki üniteler ve boyutları:
Konut dışında genel giriş, genel merdiven, dış geçitler, asansör, kömürlük, sığınak, çocuk arabası ve bisiklet bırakma yeri, çöp odası, kaloriferci yeri, genel yıkanma yeri ile merkezi ısıtma yerinden başka bir yer yapılmamalıdır.
4. Genel giriş kapısı kanadı en az 2.00 m. yükseklikte ve en az 1.00 m. genişlikte olmalıdır. Binanın esas girişleri, hollerin ve diğer genel geçitlerin dar kenarları en az 1.10 m. yapılmalıdır.
5. Konut dışı merdivenler:
Genel merdiven genişliği 1.20 m. olmalı basamak yüksekliği ile derinliği 2 a+b=60-63 cm. eşitliğini sağlayacak şekilde seçilmelidir. Bu eşitlikte (a) cm. olarak basamak yüksekliği (b) cm. olarak iz düşümde basamak derinliğidir. (a) değeri 19 cm. den fazla seçilmemeli, sahanlık dar kenarı en az merdiven genişliği kadar yapılmalıdır. Döner merdivenlerde basamak dış kenarından 0,15 m. içeride basamak derinliği en az 0.10 m. olmalı, dış kenardan 0,50 m. içeride en az basamak boyutları sağlanmalıdır.
6. Asansörler:
Giriş katı (1) sayılmak üzere 5 kata kadar (Beşinci kat dâhil) asansör yapılmamalıdır. Daha çok katlı yapılarda asansör yapılması lâzımdır. Asansör ve asansör bacası boyutları ayrıca hesapla tâyin edilmelidir. Asansörler son kata çıkarılmayarak asansör kulesinden tasarruf edilebilir. Asansör zemin kattan itibaren birer kat atlayarak durdurulabilir. Durmayan katlarda kapı ve buna müteallik diğer tesisler yapılmaz.
7. Bodrum katları:
0,90 m. den daha fazla toprağa gömülü katlar bodrum katları olarak kabul edilecektir. Bodrum katları konut olarak kullanılmamalıdır. Bodrum katlarındaki geçitlerin dar kenarları 1.00 m. den az yapılmamalıdır. Merkezi ısıtma yapılmayan konutlarda konut başına dar kenarı 1.00 m. den az olmamak üzere en çok 3.00 m2 kömürlük yapılmalıdır. Kömürlük tabanı bodrum kat döşeme tabanından 0,20 m. alçakta bırakılabilecek veya 0,20 m. yükseklikte eşik yapılabilecek ve kapısı dışa açılmayacaktır. Kömürlük kapısı boşluğu 0.70x1.80 m. den küçük yapılmamalıdır. Merkezi ısıtma yapılıyorsa yakıt deposu ve merkezi ısıtma yeri boyutları en küçükleri kullanılmak üzere ihtiyaca göre hesapla tâyin edilmelidir. Yakıt girişi ve kül çıkışı bina genel girişinden yapılmayacaktır. Sığınakların yapılmasında ilgili Yönetmelik maddelerine uyulacak ve küçük boyutlar kullanılacaktır. Toplu olarak yapılacak halk konutlarında sayı ve yerleri tesbit edilerek merkezi sığınak veya sığınaklar yapılacaktır. Konut başına dar kenarı 1.00 m. den az olmamak üzere en fazla 1.50 m2 yüzölçümünde bisiklet ve çocuk arabası bırakma yeri yapılabilir.
8. Kaloriferci yeri:
Bodrum veya zemin katta iç faydalı alanı en az 6 m2 olan bir kaloriferci yeri yapılabilir.
Kaloriferci yukarıdaki maddelerde, normal konutlarda ölçüleri verilen en küçük ölçüde bir helâ, yıkanma yeri ve pişirme yerini ihtiva etmelidir. Kaloriferci yerindeki bütün hacımlarla ilgili en dar ölçüler (Yükseklik hariç) kapı, gömme dolap ölçüleri ve diğer şartlar normal konutlarda verilen en küçük ölçülere uymalıdır.
9. Kat yüksekliği:
Kat yükseklikleri, döşeme ve tavan kaplamaları ayrıca hesaba katılmadan, kaba yapı olarak döşeme üstünden döşeme üstüne kadar olan yüksekliktir. Konut olarak kullanılacak normal katlarda kat yüksekliği en az 2,55 m. yapılabilir. Bodrum katlarında kat yüksekliği merkezi ısıtma yeri dışında 2.20 m. yapılabilir. Verilen yükseklikler içinde hiçbir şekilde tam veya kısmi tavan (Asma tavan) yapılamaz.
10. Bu Yönetmelikteki boyut ve alanlar (Ayrıca belirtilmediğinde) kaba yapı boyut ve alanlarıdır.
11. Temel ve statik hesapları ile, bahçe mesafeleri merdiven ışıklık vs. gibi kat adedi ve bina yüksekliği ile ilgili elemanları, plân veya Yönetmelikte gösterilen âzami yüksekliğe göre hesaplamak, lüzumu halinde asansör yeri bırakmak şartı ile noksan katlı inşaat yapılabilir. Ayrık yapı nizamına tabi olup, 3 ve daha az katlı bina yapılması gereken yerlerde inşaa olunacak noksan katlı binalarda bu şartlar da aranmaz.
12. Bu Yönetmelikte gösterilen bina yükseklikleri herhangi bir abideyi veya muhafazası gereken tarihi veya mimari bir eserin görünüşünü bozması halinde belediyece lüzumu kadar azaltılabilir.
13. Saçaklar:
Bitişik blokların saçaklı veya saçaksız olması ve saçak genişliği civardaki ve bitişiğindeki binalarda mimari âhenk teşkil edecek şekilde ayarlanmalıdır. Bitişik veya münferit nizam binalarda saçak genişliği 1.00 m. yi geçemez. Saçak yapmak mecburiyeti yoktur. Esas giriş kapısı üzerindeki saçak yüksekliği en az 2.10 m. ye indirilebilir.
14. Çatı-çatı katları:
a- Çatı meyili âzami % 33 dür. Çatı meyili binanın âzami irtifaına göre cephe hattından hesap edilir. Çıkma mevcut olduğu takdirde çakmanın ön yüzü cephe hattı olarak kabul edilir. (Saçaklar çıkma sayılmaz)
b- Bütün cephe hatlarında alınan 45 derecelik meyil içersinde kalmak şartıyla çatı katları yapılabilir. Çekme kat saçakları da 45 derecelik meyilin içinde kalmalıdır. Çatı katlarının üzerindeki çatının da meyili en fazla % 33 dür. Bu meyil çatı katı âzami irtifaına göre çatı katı ön yüzünden itibaren hesap edilir.
c- Çekme katlarda kat yükseklikleri, bütün boyut ve yüzölçümleri ve diğer bütün şartlar normal konutlardaki gibi yapılmalıdır.
d- Sadece merdiven fenerleri, (Normal katlardaki merdiven evi sahasını geçmemek şartıyla) asansör kuleleri (Asansör boşluğu sahasını geçmemek üzere) ve bacalar (Çatı katlarının teras olarak boş bırakılan kısımlarında yapılmamak şartıyla) 45 derece ve % 33 meyle tabi olmaksızın yapının mimari ahengini bozmayacak şekilde tertiplenebilir. Su depoları gerekli saha kaldığı takdirde % 33 meyil hattı dahilinde tertiplenmelidir. Çatı üzerindeki % 33 meyil hattı dahilinde hiçbir şekilde müştemilât yapılmamalıdır.
e- Çatılı binalarda çatı arasına çıkmak için 0,50x0,60 m. ebadında kapaklı bir delik bırakılmalıdır.
15. Çıkmalar:
Binalarda âzami bina sahası dışında aşağıdaki şartlarla çıkma yapılabilir.
a- Yol cephelerinde:
Genişliği (1.50) metreyi aşmamak şartı ile açık ve kapalı çıkma yapılabilir.
Ancak, genişliği (9,50) m.’den az olan yollarda, ön bahçe bulunmaması halinde çıkma yapılmamalı, ön bahçesi bulunan yerlerde yapılacak çıkmalar yola tecavüz etmemelidir.
b- Yola rastlamayan yan cephelerde:
Genişliği (1.00) m.yi aşmamak ve tabiî zeminden çıkma altına kadar olan en yakın mesafesi (2,10) m.’den az olmamak şartı ile sadece açık çıkma yapılabilir.
c- Arka cephelerde:
Genişliği (1.00) m.’yi aşmamak ve tabiî zeminden çıkma altına kadar olan en yakın mesafesi (2,10) m.’den az olmamak ve arka komşu hududuna kapalılarda (3.00) m.’den, açıklarda ise (2.00) m’den fazla yaklaşmamak şartı ile açık ve kapalı çıkma yapılabilir. (0,20) m.’yi geçmeyen motifler ile bahçe içerisinde yapılacak üstü açık teras ve zemin kat giriş merdivenleri, bina cephesinden itibaren genişliği (1.50) m.yi geçmemek, trotuvar dışına taşmamak ve en alçak noktası trotuvar üst seviyesinden en az (2.10) m. yükseklikte bulunmak şartı ile, yol durumuna, civarın karakterine göre, belediyece tesbit edilecek giriş saçakları çakma addedilmez.
16. Diğer üniteler:
A) Havalıklar:
Mutfak, banyo, helâ, merdiven için:
Mutfak, banyo, helâ veya merdivenlerin doğrudan doğruya dışa açılmaması halinde yapı kitleleri içinde kalacak havalıkların dar kenarı 0,80 m.’den az olmamak üzere en az 1.00 m2 olmalıdır. Bu havalığa yukarıdaki muhtelif hacimler birlikte açılabilir. Havalığa açılan her hacim tavana en yakın yerinde asgari 10 cm. çapında bir delik bırakılacak dış ağzına kafes teli gerilmelidir. Havalıklar alt kısımlarında dış havaya taban sathının asgari % 20 büyüklüğünde kesitli olan bir kanalla bağlanmalıdır.
B) Merdiven ışıklığı:
Zemin kat dâhil beş kata kadar olan yapılarda (Beşinci kat dâhil) merdivenlere çatıdan ışık verilebilir. Ancak, merdiven evinde ışık için bırakılacak boşluğun merdiven kovası eni en az 0.50 m. yüzölçümü de en az 1.00 m2 olmalıdır.
C) Bacalar:
a- Duman bacaları:
Bacalar gerek yangına karşı, gerekse çekiş bakımından fenni şekilde yapılacak iç yüzü düzgün bir şekilde sıvanacak iç boyutları en az 12,5x12,5 cm. olacaktır. Shunt baca yapılmadığı takdirde her katın özel bacası olacak, iki baca birbirine bağlanmamalı, her ateş kaynağına ayrı bir baca yapılmalıdır. Ancak, gerekli boyutları ve diğer şartları sağlamak kaydıyle shunt baca yapılabilir. Kaloriferli dahi olsa her konut için en az bir baca bırakılmalıdır. Bu baca da shunt baca olarak düzenlenebilir.
b- Hava bacaları:
Banyo ve helâlarda havalık yapılmadığında, en az 12,5 X 12,5 cm. kesitinde hava bacası yapılmalıdır. Bu bacaya duman bacaları bağlanmamalı, alt kısımlarından dış havaya kanalla bağlanmalıdır. Aynı hava bacasına banyo helâ birlikte sağlanabilir.
c- Çöp bacaları.
Beş kattan (Beşinci kat hariç) yüksek bloklarda çöp bacası yapılabilir. Çöp bacası gerekli boyutları ve formu verilerek kolay temizlenebilir malzemelerden ve hiçbir maddenin sızmasına imkân vermeyecek şekilde yapılmalıdır. Zemin veya bodrum katta en az ölçüde ayrı girişli özel bir çöp toplama odası yapılmalıdır. Çöp odası dış havaya en az kanalla bağlanmalıdır. Çöp bacaları mutfak, helâ, banyo, için bırakılacak havalandırma en az alan ve boyutlara gerekli ilâve yapılmak şartıyla ve gerekli tedbirler alınarak düzenlenebilir.
d- Duman, hava ve çöp bacaları çatı örtüsünü en az 1.00 m. aşmalıdır.
D) Korkuluklar:
Balkon ve merdiven korkulukları yükseklikleri 0,90 m. yapılmalıdır.
17. Pencereler:
Pencerenin bulunduğu hacmin taban yüzölçümüne göre bırakılacak en az ve en çok pencere boşlukları oranı aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
En az En çok
Yaşama grubu 1/8 1/5
Çocuk yatak odaları 1/8 1/5
Ana, baba yatak odaları 1/10 1/5
Mutfak 1/10 1/5
Diğer bölümler 1/14 1/12
Pencere parapet yükseklikleri 0,90 m.’dir. Pencereler bu seviyeden daha aşağıya indirilmemelidir. Havalandırma kolaylığı bakımından pencerelerde vasistaslı çözümler tercih edilmelidir.
18. Kapıların kaba yapı ölçüleri:
A.Konut giriş kapısında 1.00x2.00 m.’den,
B.Yaşama ve yatma grubunda 0,90x2.00 m.’den,
C.İş grubundan 0,80x2.00 m.’den,
az olmamalıdır.
19. Bahçelerde yapılması istenilen pergole ve ser gibi basit tesislerle parsel hudutlarını aşmayan genişliği (0,60) metreyi geçmeyen kuranglez yapılabilir.
20. Bahçe duvarları:
Bahçe duvarlarının yol üstüne isabet eden kısımlarının yükseklikleri en fazla 0,50 m. yapılabilir. Bu duvarların üzerine ayrıca görüşü kapamayacak şekilde 1.00 m. yüksekliğinde parmaklık yapılabilir meyilli yerlerde yüksekliği tretuvardan 1.00 m. yi aşmamak üzere kademelendirme yapılabilir. Yan ve arka hudutlarda yapılacak duvarlar da yukarıdaki hükme tabidir. Bahçe duvarları istinat olarak dahi yapılsalar bunların temel kısımları yola tecavüz etmemelidir.
21. Bahçede yapılacak tesisler:
Ek yapılar: Ek yapı ancak, zemin şartları bodrum yapılmasına elverişli değilse veya bodrum yapılmasının gayri iktisadi olması halinde yapılabilir. Bu takdirde de ancak kömürlük, merkezi ısıtma yeri, sığınak, çocuk arabası ve bisiklet bırakma yeri, çöp odası, kaloriferci yeri, genel yıkanma yeri için ek yapı yapılabilir.
Madde 84- Projelerin hazırlanmasında faydalı görülen hususlar:
1. 3500-5000 kişilik grupların en ekonomik büyüklük olduğu göz önünde bulundurularak, imkân nispetinde büyük topluluklar halinde toplu inşaat yapılması ve bu toplu inşaatta her 1000-1200 kişi için bir anaokulu, dinlenme bahçesi, otopark, posta kutusu, yangın ihbar cihazı her 3500-5000 kişi için yukarıdakilere ilâve olarak bir ilkokul, bir gençlik lokali, çarşı, sosyal faaliyet merkezi sağlık ocağı, genel park, otobüs ilk hareket noktası, genel telefon merkezi yapılmalıdır.
2. Yerleşme üniteleri kendi sınırları içinde yerleşme yoğunluğu 400 kişi/hektardan daha düşük olarak düzenlenmemelidir.
3. Blokların tanziminde, yol, su, elektrik, kanalizasyon, havagazı, telefon vs. gibi alt yapı tesisleri maliyetini asgari ölçüde tutacak çözümlere gidilmelidir.
4. Yeni tanzim edilecek vaziyet plânlarında derinlikleri az, münferit bloklar yerine münferit derin bloklar ve bilhassa bitişik sıra bloklar tertibi tercih edilir.
5. Asansörlü yüksek bloklardan asgari 10 kattan, asansörsüz alçak bloklar da ise 5 kattan daha az katlı çözümlere gidilmemelidir.
6. Alt yapı tesisleri konut yapımına başlanmadan bitirilmelidir.
7. Zemin emniyet gerilmesi 1 kg/cm2’den düşük olan yerlerde konut yapılmamalıdır.
8. Yapılar arsaya kazı ve dolguyu en az gerektirecek şekilde yerleştirilmelidir.
9. Merkezi ısıtma yapılmayan yapılarda konut imkân nispetinde tek soba ile ısıtılacak şekilde plânlanmalıdır.
10. Mutfak, yıkanma, helâ ve lavabo yerler bir arada veya gruplar halinde düzenlenmelidir.
11. Mutfakta eviye, hazırlama ve pişirme tezgâhları bulundurulmalı, eviye ve tezgâhların döşeme kaplaması üzerinden yüksekliği 80 cm. yapılmalı eviye için en az 0,50 m. hazırlık tezgâhı için en az 1.00 m. pişirme tezgâhı için en az 0,65 m. uzunluk verilmeli, tezgâh enleri en az 0,50 m. yapılmalı, pişirme tezgâhı üzerinde davlunbaz, bütün tezgâh altlarında kapaklı dolap ve eviyenin üzerinde en az eviye uzunluğunda alt kenarı eviye üst kotundan 0,40-0,45 m. yükseklikte dolap yapılmalı, tezgâh altı dolaplarında derinlik en az 0,50 m. üst kısımdakilerde ise en az 0,35 m. olmalı, erzak dolabı kullanılacak dolaplarda delik, panjur vs. sistemlerle havalandırma sağlanmalı imkân nispetinde orta büyüklükte bir buz dolabı için yer ayrılmalı gerektiğinde havagazı fırını konulabilmesi için pişirme tezgâhı sökülüp katılabilecek şekilde yapılmalı, havalandırma için davlunbazdan ayrı olarak vasistas konulmalıdır.
12. Çekme ve çatı katı yapılmasından, inşai zorluklar sebebiyle kaçınılmalıdır.
13. Plân düzenlenmesinde dış duvarlar toplam boyu en az ölçüde tutulmalıdır.
14. Yağmur suyunun yapı temellerine zarar vermesi önlenmeli, dış sirkülâsyonda çamura karşı gerekli tedbir alınmalıdır.
15. Çimento tasarrufu sağlanması bakımından zorunluluk olmadıkça briket kullanılmamalıdır.
16. Döşeme kaplaması betonla birlikte dökülerek taşıyıcı beton haline getirilmeli, dolayısıyla çimento, demir tasarrufu sağlanmalıdır.
17. Taşıyıcı sistem olarak Deprem Yönetmeliğinin imkân verdiği yerlerde yağma yapı sistemi tercih olunmalıdır.
18. Temel ve çatı masraflarında ekonomi sağlamak amacı ile kat adedi arttırılmalı ve merdivenden de ekonomi sağlamak için bir katta mümkün olduğu kadar fazla konut yapılmalıdır.
19. Çamaşır yıkama için banyo, helâ, mutfak veya bunların açıldıkları uygun bir yerde veya müşterek yıkanma yerinde gerekli ölçülerde yer ayrılmalıdır.
20. Kiralık olarak yapılacak konutlarda yaşama ve yatma grupları dışındaki iş grupları birden fazla ailenin istifadesini sağlayacak şekilde düzenlenebilir.
Belediye Hizmetlerinden ve Tesislerinden İstifade:
Madde 85- Gecekondu ıslah bölgelerinde olduğu gibi veya değiştirilerek korunması mümkün olan gecekonduların ve Gecekondu Kanunu hükümlerine göre yeniden tesbit edilen konut sahalarında tahsis olunan arsalarda ilgililerince yapılacak yapıların belediye hizmetleri ve tesislerinden istifade etmeleri için herhangi bir belge aranmaz.
Tasfiye Bölgelerinin Tesbiti:
Madde 86- Gecekondu Kanununun 16'ncı maddesi gereğince tesbiti gereken ıslah ve tasfiye bölgelerinin tesbitinde aşağıdaki esaslar göz önünde tutulacaktır.
1. Âfete mâruz sahalar,
2. Gayri sıhhi ve iskâna müsait olmayan sahalar,
3. Tarihi ve turistik sahalar,
4. Âmme hizmetlerinin götürülmesine imkân olmayan veya çok gayri iktisadi olan sahalar,
5. Normal şehircilik prensipleri içerisinde tahsisi mümkün olmayan sahalar,
6. Gecekondu ıslah bölgesi olarak ayrılması arsa kıymeti bakımından gayri iktisadi olan sahalar.
Belediyeler tarafından yapılacak ıslah ve tasfiye bölgelerinin Bakanlıkça onaylanması için mahallen yapılacak tetkikler Bakanlık tarafından teşkil edilecek en az üç kişilik komisyonlar eliyle yapılır.
Tasfiyeye Tabi Tutulacak Gecekondular:
Madde 87- Gecekondu bölgelerinde tasfiyeye tabi tutulacak gecekondular:
1. Yukarıda zikredilen tasfiye bölgelerindeki gecekondular,
2. Plân ve mevzuat icaplarına göre tamir veya değiştirilmesi mümkün olmayan gecekondular,
3. İmar Yönetmeliğine uydurulamayan gecekondular,
4. Islah bölgelerinde imar plânı tatbikatı dolayısıyla kaldırılması icap eden gecekondulardır.
III. BÖLÜM
Fonlardan Yapılacak Harcamalarla İlgili Esaslar:
Madde 88- Gecekondu Kanununun 13, 15 ve 31'inci maddelerinde belirtilmiş olan:
Tesbit, harita veya hava fotoğrafları, alımı ve değerlendirilmesi, her türlü plânlama ve projelendirme hizmetleri, başka imkânlarla karşılanamayan malzeme ve benzeri giderlerin karşılanması,
Binalı veya binasız arazi ve arsa satın alınması, kamulaştırılması, toplu veya ayrı halk konutu, nüve konut geçici veya daimi misafir konutu yapılması, bunların düzeltilmesi veya onarılması,
Gecekondu ıslah ve önleme bölgelerinin yol, meydan, kanalizasyon, su, elektrik ve benzeri gibi kamu hizmet ve tesislerin yapılması,
Bu işlerle ilgili personele ilişkin ödemeler, vasıta alımı, işletilmesi, tamiri, bakımı, kiralanmasına ilişkin harcamalar ve yönetim giderleri vs. giderler aşağıdaki hükümler dairesinde fonlardan karşılanır.
Harcama Şekil ve Yetkileri:
Madde 89- Bir satın alma ve ihaleyi gerektirmeyen harcamalar birinci ve ikinci imza yetkisini haiz Bakan ve Mesken Genel Müdürü veya yetkili kılacakları kimselerin imzalarını havi ödeme emirleri belediyelerde ise belediye reisi ve gecekondu işleri ile ilgili büronun âmiri veya yetkili kılacakları kimselerin imzalarını havi ödeme emirleri ile yapılır. Ancak belediyeler personel ve vasıta alımı ile ilişkin harcamalarda Bakanlığın onayını alır.
Madde 90- Bir satın alma, ihale, imal ve devir gibi işlemleri gerektiren harcamalar, birinci ve ikinci derece imza yetkisini haiz makamların Türkiye Emlâk Kredi Bankasına para tahsilini öngören ödeme emirlerindeki meblağlara mukayyet olarak ve Bakanlıkça onanmış program ve projeler uyarınca 91-118'inci maddelerde belirtilen usullere uygun olarak yapılır.
Daimi ve Geçici Komisyonlar:
Madde 91- Bu Yönetmeliğin 90’ıncı maddesinde belirtilmiş işler 92'nci maddede yazılı daimi veya geçici komisyonlar tarafından yürütülür.
Komisyonların Kuruluşu:
Madde 92- Bayındırlık ve İskan Bakanlığında, il, ilçe ve belediye teşkilâtı bulunan diğer yerlerde daimi komisyonlar teşkil edilir.
Bu komisyonlar:
a- Bayındırlık ve İskan Bakanlığında Mesken Genel Müdürlüğü veya yetkili kılacağı kimsenin başkanlığında ve Gecekondu İşleri Dairesinden de yetkili bir kişinin iştiraki ile 5 kişiden az olmamak kaydiyle yeteri kadar teknik ve idari elemandan kurulur.
b- Bakanlığın lüzum gördüğü yerlerde en büyük mülkî amirin veya onun vazifelendireceği şahsın başkanlığında, il imar müdürü veya memuru, mahallin en büyük malmemuru veya yetkili kılacağı bir kişi ile yeteri kadar teknik ve idari elemandan daimi komisyonlar kurulur. Bu komisyonlar, Bakanlığın il, ilçe ve belediyelerde kendi adına yapacağı işleri yürütürler.
c-Belediyelerin kendi emirlerindeki fonlardan yapılacak harcamalar için ise belediye başkanının veya tensip edeceği kimsenin başkanlığında belediye başkanının tâyin ve tensip edeceği yeteri kadar teknik ve malî elemanlardan daimi komisyonlar kurulur.
d- Daimi komisyonlar, hizmetin aksamadan yürümesini teminen lüzum görülen mahal ve yerlerde uygun gördüğü kimselerden müteşekkil geçici komisyonları (a) ve (b) fıkralarına göre Bayındırlık ve İskan Bakanlığının (c) fıkrası için Belediye Başkanlığının izni ile kurulabilir.
Komisyonların Görev ve Yetkileri:
Madde 93- a) 92'nci maddenin (a) fıkrasına göre kurulacak Bayındırlık ve İskan Bakanlığı emrindeki daimi komisyon, Gecekondu Kanunu gereğince emrindeki fondan, bir satın alma, ihale, imal ve devri gerektiren 96 ve müteakip maddelerde yazılı işlerle ilgili işlemler için gerekli kararları alır, tasdikleri yapar ve yürütür.
b) 92'nci maddenin (b) fıkrasına göre Bakanlığın lüzum gördüğü yerlerde kurulan daimi komisyonların harcama yetkileri muhtelif işler için bakanlıkça alınacak sarf ve tahsis onaylarındaki miktarlarla sınırlıdır.
Madde 94- 92'nci maddenin (c) fıkrasına göre kurulacak daimi komisyonların harcama yetkileri ise Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca kanunun 13'üncü maddesince verilecek izinlerde belirtilecek meblâğlarla sınırlıdır.
Madde 95- Geçici komisyonlar kuruluşuna karar veren daimi komisyonun vereceği sarf yetkisi dahilinde kalmak üzere âzami 150.000. TL ya kadar harcama yapabilirler.
İhale ve Satın Alma Esasları:
Madde 96- 88'inci maddede sayılan işler mahiyetlerine göre aşağıdaki usullerden birisi ile yapılır. Bu usullerden hangisinin uygulanacağı daimi komisyonlarca tesbit edilir.
a- Kapalı zarf usulü,
b- Açık eksiltme ve açık arttırma usulü,
c- Teklif isteme usulü,
d- Emanet usulü,
e- Pazarlık usulü,
f- Mutemet eliyle yapılan ödeme ve satın almalar.
Kapalı Zarf Usulü:
Madde 97- 2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve İhale Kanununun 32'nci madde ve sonraki maddelerindeki esaslara uyularak işlem yapılır. Ancak komisyonlar ihaleyi yapıp yapmamakta veya dilediğine yapmakta serbesttir.
Teklif İsteme Usulü:
Madde 98- a) Umumi usulle teklif alma:
Bu usulün tatbiki suretiyle teklif istenmesi halinde, icabına göre komisyonun uygun gördüğü bir veya müteaddit gazeteye ilân verilir. İlânlarda satın alma veya ihale mevzuunda nev’i miktarı, özellikleri, teslim şart ve müddeti, teminat, tediye ve ihaleye girecek olanlarda aranacak evsaf vesair önemli şartlar ve teklifin verilmesi gereken tarih belirtilir.
b) Mahdut usulle teklif alma:
Satın alma ve ihalenin muayyen firma veya müteahhitlerden teklif istenilmek suretiyle yapılması halinde bu usul tatbik olunur. Bu takdirde, ilgili komisyonca muhtelif namzetler arasından, mevzuubahis iş için seçilerek tesbit edilmiş bulunan firma veya müteahhitler adresine mektupla müracaat edilir. Bu mektuplarda satın alma veya ihale mevzuunun nev’i, miktarı, özellikleri, teslim şart ve müddeti, teminat, tediye vesair önemli şartlar ve teklifin verileceği tarih ve icabına göre şartnameler, mukavele tasarısı, plân vesair gibi evrak gönderilir veya muayyen bedel mukabilinde komisyondan tedarik edilebileceği bildirilir.
Teklif isteme mektupları umumiyetle posta ile müstacel hallerde müvezzi vasıtasiyle ilgililerin adresine gönderilir.
Açık Eksiltme ve Açık Artırma Usulü:
Madde 99- Açık eksiltmelerde ve artırmalarda tâlipler, şartnameler gereğince talep edilen muvakkat teminat ve diğer vesikaları ile birlikte şartnamesinde yazılı gün ve saate kadar komisyona müracaat ederler. Komisyonca bunların vesaiki tetkik edilip açık eksiltmeye ve artırmaya iştirak edecek olan tâliplere şartname, mukavele projesi ve varsa diğer evrak imza ettirilir ve kendileri fiyat vermeye davet edilir.
Eksiltme ve şartnameye iştirak eden taliplerin verdikleri fiyatlar tutulmakta olan mazbataya yazılır ve en son fiyatlar tâliplere imza ettirilmek suretiyle tespit edilir. Komisyon ihaleyi yapıp yapmamakta veya dilediğine yapmakta tamamen serbesttir.
Pazarlık Usulü:
Madde 100- a) Artırma ve eksiltmeye konulmasında fayda görülmeyen ve daimi mahiyet arzetmeyen müteferrik alımlar ve satımlar,
b) Yapılan araştırma neticesinde mahdut kimsenin elinde bulunduğu anlaşılan malzeme ve işler,
c) Mukavelenin feshi üzerine yapılması acele lâzım gelen satın alma, satım ve ihale işleri,
d) İnşaatların veya diğer faaliyetlerin durmasına müncer olacak evvelce düşünülmeyen âni ve fevkalâde bir halin çıkması üzerine acele yapılmasına lüzum görülen ve Yönetmeliğin 88'inci maddesinde tesbit olunan satın alma, satım ve ihale işleri komisyona dahil iki üyenin yapacağı fiyat soruşturmalarına göre teklifleri uygun görülen istekliler komisyona çağrılır veya komisyonca mahalline gidilerek fiyat üzerinde anlaşmaya varılarak durum zabıtla tesbit edilip komisyonca karara bağlanır.
Emanet Usulü:
Madde 101- Emanet inşaatı, daimi komisyonlarınca kurulacak emanet inşaat komisyonlarınca yapılır. Bu emanet inşaat komisyonları en az üç kişiden kurulur. Teknik eleman komisyonun başkanıdır.
a) Emanet suretiyle yapılması kararlaştırılan inşaat mümkün olduğu takdirde bölümleri, olmadığı takdirde gerektiğinde türü bakımından olmak üzere malzeme ve işçilik gibi türlere ayrılıp bunlar gerekiyorsa ihale suretiyle yüklenicilere veya götürü olarak taşaronlara verilerek veya hep gündelik ile işçi çalıştırılarak yaptırılır.
Bir taşarona bir çeşit iş verilir. Ancak inşaatın tümünün yapılması taahhüdünü kapsamamak üzere teknik gereklerle aynı taşarona birbiriyle ilgili bir kaç türlü işin verilmesi de caizdir.
b) Götürü verilen işlerin türü ve fiyatları Komisyon kararıyla belirtilir.
c) Götürü iş alan taşarona yapacağı iş hakkında Komisyonca tesbit olunan şartları ve fiyat indirimini kabul ettiğine dair Komisyon Başkanlığına yazılı bir taahhüt mektubu verir. Fakat taşarondan bir taahhüt mektubu alınmış olması, idarece taşarona karşı bir yüklentiyi kapsamayıp komisyon gerekli görüldüğü takdirde taşaronun işine son verebilir.
d) Taşaronların çalıştıkları işçilerin hakedişleri istihkak tutarını aşmamak üzere taşaron hesabına mutemetlerce dağıtılıp ödenir.
e) Emanet inşaatın bitiminde Komisyonca ikinci keşfi düzenlenir. Harcamalar özet çizelgesi ile birlikte daimi komisyonlarca gönderilir. Daimi komisyon bunlara ait kabul işlemlerini yapar.
Mutemet Eliyle Yapılan Satın Almalar ve Ödemeler:
Madde 102- Daimi komisyonun bulunduğu ve emanet inşaat komisyonu kurulan yerlerde Bakanlığın, mülk âmirin veya belediye başkanının oluruna istinaden ve faturalar ile sarf evrakları ilgili komisyonlarca tasdik edilmek üzere 5.000. TL. ya kadar olan satın almalar veya ödemeler mutemetler vasıtasıyla yapılabilir. Bu harcamalar mutemetlere verilecek avanslar ile yaptırılır. Bir işin bu hadlere indirilmek suretiyle bölünerek yapılması caiz değildir.
Diğer Usuller:
Madde 103- Resmi daire ve müesseseler ile sermayesinin en az yarısı Devlete, özel idare belediyelere ait müesseseler ve köy hükmi şahıslarına fondan ödemeyi gerektiren her türlü iş ve hizmetler ihale usullerine tabi olmaksızın bu idare ve müesseselerle köy hükmi şahısları arasında anlaşma suretiyle sonuçlandırılır. Devletçe tevzie tabi tutulan ve fiyatları muayyen olan maddeler için ayrıca bir muameleye lüzum kalmaksızın satın alma kararı daimi komisyonlarca alınır.
Teklif Adedi:
Madde 104- Madde 103’de yazılı mübayaat haricinde kalan ahvalde en az üç firmadan yazılı teklif alınır. Bununla beraber, istisnai ahvalde bu şartın sağlam olması halinde daha az adedde teklifle de iktifa edilebilir. Bu takdirde keyfiyet satın alma ve ihale kararında belirtilir.
Şartlaşma ve Sözleşme Esasları:
Madde 105- Şartlaşmalarda 96'ncı maddedeki usullerden hangisinin uygun olacağı, ihalenin saati, ihalenin yapılacağı yer işin niteliği, miktarı, muhammen veya keşif bedeli, geçici miktarları, teminatlar üzerinden idarenin hakları, teslim süresi; muayene esasları, gecikme halinde uygulanacak esaslar, taahhüdün kısmen veya tamamen yapılmaması halinde müeyyideler, resim, vergi ve giderlerin hangi tarafa ait olduğu vesair gerekli görülen hususlar belirtilir. Sözleşmeler, ihale sırasında uygulanacak usul, ihalenin günü, saati, yapılacağı yer, geçici teminat gibi ihaleden evvelki safhaya ilişkin hususlar hariç olmak üzere şartlaşmalara uygun bir şekilde taahhüdün tamamiyle yerine getirilmesine kadar tarafların haiz bulundukları karşılıklı hak ve vecibeleri belirtilen hükümleri içine almak üzere düzenlenir. İhaleden hemen sonra taraflarca imza edilmek ve noterce onaylandırılmakla tamamlanır.
Şartname ve sözleşme örnekleri bakanlıkça hazırlanarak mahalli gerek ve ihtiyaçlara göre doldurulmak suretiyle kullanılmak üzere gönderilebilir.
Sözleşmenin uygulanması sırasında işte değişiklik zorunluğu meydana çıktığı yahut keşif dışında kalmış ve fakat görülen zaruret üzerine yapılması ihaleden sonra kararlaştırılmış hususlar çıktığı takdirde % 100 ü geçmemek üzere işin aynı sözleşme hükümleri içerisinde yapılması veya meydana çıkacak değişiklikler için de şartlaşma ve sözleşmelere gereken kayıtlar konulur.
Herhangi bir taahhüdün süresinden önce bitirilmesi halinde hiçbir suretle uzatımı alınmamış olmak ve geçici kabul tutanağı ile işin bitirildiği tarih tesbit edilmek suretiyle, işin bitirildiği tarihle, sözleşmesine göre bitirilmesi gereken tarih arasında geçen (Resmi tatil günleri hariç) her gün için yükleniciye belirli bir para armağanı verilir. Ancak bu hususun başlangıçta şartlaşmalarda ve ona uygun olarak sözleşmelerde tesbit edilmesi şarttır.
Muhammen Bedeli, Keşif Bedeli:
Madde 106- Muhammen bedel, komisyonlarca işin niteliğine göre belediye, ticaret ve sanayi odaları, borsa ve bilirkişilerden soruşturularak buna dair belgeler toplanır. Komisyon bu belgeleri inceleyerek ve takdir hakkını da kullanarak, muhammen bedeli tesbit ve durumu bir tutanakla belgelendirir.
İnşa, tamir tesis işleri için dairelerince yapılacak keşif cetvelleri esas tutulur.
İlân:
Madde 107- Artırma ve eksiltmeler (Kapalı zarf, açık artırma ve eksiltme, teklif alma, pazarlık usullerinden hangisi ile yapılırsa yapılsın) yapılacağı günden en az bir hafta öncesinden başlayarak tutarı 100.000.- liradan az olan işler, o yerde çıkan bir gazete ile tutarı 100.000.- liradan fazla olan işler ise mahalli gazeteden başka il merkezinde Ankara’da ve İstanbul’da çıkan birer gazete ile en az ikişer defa ilân olunur. Haftada bir gazete çıkan yerlerde bir ilânla yetinilebilir. Hiç gazete çıkmayan yerlerde mahalli ilân belediyenin ilân araçlariyle yapılır.
İlânlarda işin niteliği, miktarı, özellikleri, geçici teminat miktarı, ihalenin yapılacağı gün, saati, yeri ve şekli ile gerekli görülen başka hususlar belirtilir.
Keşif veya tahmin edilen bedeli: 10.000.- lirayı geçmeyen pazarlıklarda ilân mecburi değildir.
Mahdut usulle teklif alma usulü ilâna tabi değildir.
Teminat:
Madde 108- İhalelere girmek isteyenlerin ilânda belirtilmiş olan başlangıç saatinden önce aşağıdaki ölçülere göre geçici teminatı yatırmış bulunmaları gerekir.
İhalenin keşif ve tahmini bedeli:
a) 50.000.- TL kadar olan işler için % 7,5,
b) 50.000.- TL den 250.000.- TL ya kadar olan işlerin 50.000.- TL sı için % 7,5 üst tarafı için ise % 5,
c) 250.000.- TL dan 1.000.000.- TL ya kadar olan işlerin 250.000.- TL sı için “b” fıkrasına göre, üst tarafı için de % 4,
d) 1.000.000.- TL dan fazla işlerin 1.000.000.- TL için “c” fıkrasına göre, üst tarafı için % 3 geçici teminat alınır.
Alınan geçici teminat ihalenin bildirilmesinden sonra, onbeş gün içinde kesin teminata çevrilir. Kesin teminat geçici teminatın iki katı olarak ihale bedeli üzerinden hesap edilir. Geçici ve kesin teminat olarak kabul edilecek kıymetler, ipotek işlemi dışında olan ve Devletçe geçici ve kesin olarak kabul edilmiş olan kıymetlerdir.
Geçici sözleşmenin dışında kalıp yapılması ihaleden sonra kararlaştırılmış işlerin meydana çıkması veya işte zorunlu bir artış olması halinde, idare istediği takdirde bu artan işi yeniden ihaleye çıkartmakta yahut aynı şartlarla aynı yükleniciye pazarlıkla yaptırmakta serbesttir. Bu şekildeki işler için de kesin teminat, artan iş oranında artırılır. Alım, satım, imal, taşıma gibi işlerde ise bedel 50.000.- TL geçsin veya geçmesin, yüklenici yukarıda (a, b, c, d) fıkraları uyarınca hesap edilen geçici teminatın iki katını ihaleyi takip eden on gün içinde birden yatırmaya mecburdur. 10.000.- TL’yi geçmeyen pazarlıklarda geçici ve kesin teminat alıp almamakta idare serbesttir. İhaleden sonra sözleşme yapılıncaya kadar geçecek süre içinde taahhüt tamamen ifa edilmişse kesin teminat alıp almamak hususunda da bu fıkra hükmü uygulanır.
Lâyık Had, İhale, Onay, Tercih:
Madde 109- Yapılacak ihalelerde verilen bedel komisyonca lâyık hadde görüldüğü takdirde ihaleyi yapan komisyonların başkanları ita âmirleri ise ihale kesindir; değilse ihale geçici olup, ita âmirlerinin onayına sunularak kesinleşir. Yedi iş günü içinde onaylanmayan veya reddedilmeyen ihaleler onaylanmış sayılır.
Lâyık Hâd:
Lâyık hâd, artırmaya ait ihalelerde keşif bedelinden az olmak şartıyla teklif edilen bedelin en yükseğidir. Eksiltmeye ait ihalelerde tahmin veya keşif bedelinden fazla olmamak şartıyla teklifler arasında lâyık hâddi tâyinde ve tercihte Komisyon serbesttir.
İhale İle Sonuçlanamayan İşlerden Sonraki İşlemler:
Madde 110- İhalelerde verilen bedel sınırı, lâyık görülmediği veya istekli çıkmadığı takdirde, ihalenin tekrarlanması veya ihale şeklinin değiştirilmesi hususları, mahalli gerek ve zorunluluklara göre Komisyonca bir kararla tesbit olunur.
İhale Onandıktan Sonraki İşlemler:
Madde 111- İhale onandıktan sonra 108'inci madde esasları çerçevesinde kesin teminat alınır ve sözleşme aktedilir.
Sözleşmeler şartnameye paralel ve yüklentinin yerine getirilmesi ile ilgili karşılıklı hak ve vecibeleri düzenleyen hükümleri içine alır.
Ödeme Avans Ve Krediler
Madde 112- 88’inci maddede yazılı işlere ilişkin bütün ödemeler Bayındırlık ve İskan Bakanı veya yetki vereceği ilgili Genel Müdür tarafından, belediye fonları için belediye başkanı veya yetki vereceği muavinleri tarafından düzenlenecek ödeme mektupları veya çeklerle fondan yapılır.
Madde 113-
a- Komisyonlar emrine verilecek ödenekler şubesi bulunana yerlerde T. Emlâk Kredi Bankasına, olmadığı takdirde bu Bankanın en yakın mahaldeki şubesinde açtırılan hesaplara yatırılır.
b- Komisyonlar emrine gönderilen paralardan yapılacak her çeşit ödemeler, düzenlenecek tahakkuk evrakına dayanarak bu komisyonların başkan ve bir üyesinin imzalarını, havi ödeme mektupları veya çeklerle hak sahibine veya mutemede Banka tarafından bizzat ödenir veya havale olunur.
Tahakkuk evrakı; hizmetin yerine getirilmesinde sitüasyonlara, onaylı bordrolara, senetlere, keşif raporlarına, mal ve bir kıymet alımında ise faturalara, tesellüm ilmuhaberlerine, tapu senetlerine dayanılarak düzenlenir.
Madde 114- Şartlaşma ve sözleşmelerde belirtilmiş olmak şartıyla, yüklenicilere, Türkiye’de faaliyette bulunan bankaların vereceği teminat mektubu karşılığında ihale bedelinin %50’sini geçmemek üzere avans verilebilir. Ancak şartnamelerde avansın mahiyeti ve uyulması lazım gelen hususları belirtilir.
Madde 115- Yönetmeliğin 96’ncı maddedeki usullerle yapılan inşaat işlerinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca hazırlanan “İnşaat kontrolluğu esasları” uygulanır.
Hesap İşleri:
Madde 116- Fonlardan ödenen paraların hesabı için Bakanlıkta veya belediyelerden ilgili servislerinde, Bakanlığın lüzum gördüğü yerlerde kurduğu komisyonların hesabı için ise görevlendirilecek servis veya memurlar:
a- Merkezden gönderilecek paraların kaydına mahsus örneği Bakanlıkça tesbit edilen defterleri tutmaya,
b- Yapılacak giderleri günü gününe gider kısmına kaydetmeye,
c- Tahakkuk ve hakediş evrakını düzenlemeye,
d- Yapılacak ödemelerde kanunen kesilmesi gereken vergi ve resimleri tahakkuk ettirmeye,
e- İlgili komisyonlarca, ita amirinin müsaadesi ile satın alınan demirbaş eşyayı özel defterlerine kaydettirmeye,
f- Her ay sonu itibariyle, bir ay içinde yapılan giderlere ait olan ve işbu Yönetmeliğin ilgili maddelerine göre düzenlenmiş olması gereken belgelere ve hesap cetvellerini düzenlemeye,
g- Bütün haberleşme ve muamelât işlerini yürütmeye mecburdurlar. Bunların dışında kayıt ve muhasebe usullerine ait hususlar Bakanlıkça hazırlanacak bir muhasebe talimatında esaslara bağlanacaktır.
Mahsup İşleri:
Madde 117- Bakanlığın lüzum gördüğü yerlerde kurulan komisyonlarca yapılan harcamalara ilişkin tahakkuk evrakı her ay sonu Bakanlığa gönderilir. Bakanlığın ilgili servislerince incelenip uygunluk sağlandıktan sonra Bakanın tasvibi ile mahsubu yapılır. Mahalline bildirilir.
Hesap Kesimi ve Bilanço:
Madde 118- Fonların hesap dönemi mali yıldır. Mali yıl sonu itibariyle düzenlenecek bilanço, yıl içinde sağlanan gelirlerle yapılan harcamaları gösteren cetvellerle birlikte, en geç üç ay içinde Bakanlık emrindeki fon için Bayındırlık ve İskan Bakanının, belediyeler emrindeki fonlar için belediye başkanının tasvibine arz olunur.
Madde 119- Bu Yönetmelik, Resmî Gazete ile yayımını takip eden günden itibaren yürürlüğe girer.
Madde 120- Gecekondu Kanununa ve Yönetmeliğe ilişkin bütün işlemlere Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yetkilidir.
Örnek: 1
Arsa Talep Edenlerin Dolduracakları Beyanname
Evvelce Gecekondu Kanununun 17’nci maddesi gereğince verdiği beyannamenin kütük, kayıt No. ..... ve makbuz No. .........
Adı, Soyadı : ..........................
Aile fertlerinin (Aile Reisi dâhil)
Adı, Soyadı Akrabalık durumu İşi Aylık kazancı
1................................................................................................................
2................................................................................................................
3................................................................................................................
4................................................................................................................
5................................................................................................................
6................................................................................................................
7................................................................................................................
8................................................................................................................
9................................................................................................................
Aile gelirinin aylık yekûnu..............................................
Aile fertlerine göre aylık vasati.......................................
Yukarıda tesbit edilen aile fertleri ile aile gelirimin ve ayrıca kendimin veya eşimin veya ergin olmayan çocuğumun herhangi bir belediye sınırı içinde ev yapmaya müsait arsa veya herhangi bir yerde bir ev veya apartmanın ayrı bir dairesinde karşılık olan payına sahip bulunmadığımızı beyan ederim.
Tahkikat sonunda beyanımın doğru olmadığı meydana çıkarsa bütün kanuni ceza ve mesuliyetleri kabul ederim.
Adres: Talep sahibi
İmzası
Bu beyannameye eklenecek belgeler:
1- Aile fertlerine ait nüfus kağıtlarının nüfus dairelerinden tasdikli suretleri,
2- Aile fertlerine ait aylık gelir durumunu bildiren iş yerinden alınmış ve resmî bir kuruluştan tasdikli belgeler.
Örnek: 2
T.C.
....................Belediye Başkanlığı
Halk Konutlarına Giriş Tutanağı
Adı Soyadı........................................... ..................................................... Mesleği................................................ ..................................................... Konuta giriş tarihi............................... ..................................................... İli......................................................... ..................................................... İlçesi.................................................... ..................................................... Mahallesi............................................. ..................................................... Sokağı.................................................. ..................................................... Konut No. ........................................... ..................................................... Daire No. ............................................ ..................................................... Tesbit edilen aylık kira tutarı.............. .....................................................
Yukarıda mahalle, sokak ve Daire No.su yazılı konutu aşağıda yazılı şartlarla teslim aldım.
1. Kiraladığım konutu iyi şekilde kullanmayı ve Halk Konutlarının kullanılış şekline dahil olan Yönetmeliğe uymayı,
2. Kiraladığım konutu boşaltmak durumunda kaldığım takdirde konutu teslim aldığım şekil ve nitelikte teslim etmeyi, konutun teferruat ve mütemmim cüzileri zayi olur veya mutat üzere kullanmaktan mütevellit noksan haricinde kıymetlerinde eksiklik olursa bunları değerleriyle tazmin etmeyi ve idare isterse eski haline getirmeyi, aksi halde belediyeden gönderilecek 3 bilirkişi tarafından tesbit edilecek zarar karşılığının hükme hacet kalmaksızın ödemeye şimdiden muafakatım olduğunu,
3. Geri vermeden terk ettiğim takdirde ve konutta oturduğum müddetçe yaptığım zarar ve hasar hakkında da yukarıda madde hükmünün uygulanmasını,
4. Konutun içinde ve dışında konutun asli şeklini değiştirmemeyi,
5. Sarf edeceğim elektriğin, suyun ve havagazının parasının bana ait olduğunu,
6. Yönetmeliğin hükümlerine tamamen riayet etmeyi taahhüt ve yukarıda yazılı hükümleri aynen kabul eylediğimi şimdiden beyan ederim.
Tarih ve konutu kiralayanın imzası
.................... İlinin...................... İlçesinin............................Mahallesinin ........................Sokağında kâin .......................numaralı konutun (......... numaralı dairenin) yukarıda yazılı nitelikleriyle ......./....../.......... tarihinde teslim edildiğini ve imzasının yukarıda alındığını gösterir tutanaktır.
Belediye Başkanı Teslim Eden Memur
Örnek: 3
T.C.
.................. Belediye Başkanlığına
Halk konutlarından çıkış Tutanağı
1.Adı, Soyadı ...................................... ............................................................
2.Mesleği ............................................ ............................................................
3.Konuttan çıkış tarihi ........................ ............................................................
4.İli ...................................................... ...........................................................
5.İlçesi ................................................ ............................................................
6.Mahallesi ......................................... ............................................................
7.Sokağı .............................................. ............................................................
8.Konut No.su .................................... ............................................................
9.Daire No.su ...................................... ...........................................................
Yukarıda yer ve no.su yazılı konutun özel sütunlarında gösterilen haliyle teslim edildiğini gösterir tutanaktır.
Belediye Başkanı Teslim Alan Memur Konutu Geri Veren
Tarih Tarih Tarih
İmza İmza İmza
NOT: Konutta herhangi bir eksiklik veya zarar görüldüğü takdirde bu tutanak imzalanmadan önce 3. No.lu örneğin 2'nci maddesinde yazılı 3 bilirkişi getirilerek eksik veya zararların para olarak tutarları bir tutanakla belirtilir. Ve o maddeye göre işlem yapılır.
- MEVZUAT BÖLÜMÜNÜN KURALLARI
- Burada yer alan içerik sadece siz ziyaretçilerimize mesleğimizle ilgili tüm mevzuata toplu olarak erişim sağlamak amacıyla derlenmiştir.
- Mevzuat bölümü güncel tutulmaya çalışılmaktadır.
- Ancak hukuki sorunların önemini dikkate alarak lütfen ayrıntılı ve güncel mevzuat için http://www.yargitay.gov.tr veya http://www.danistay.gov.tr adreslerini ziyaret ediniz.
- MESLEKİ MEVZUAT LİSTESİ